Ñɩɣtʊ yɔɔ pʊyʊ lɩzʊ

Ñɩɣtʊ yɔɔ pʊyʊ lɩzʊ kɛna ɛzɩ nesi tɛɛ tʊmɩyɛ nɖɩ ɛyʊ lakɩ se ɛwɩlɩna lakasɩ ndɩ ndɩ nasɩyɛ yɔ. Ñɩɣtʊ yɔɔ pʊyʊ lɩzʊ pʊnɛ, pɩwɛ tʊma ndɩ ndɩ lakasɩ taa nɛ nɖɩ kɛŋna nakʊ ñɩnɖɛ. Pɩkɛna ɖɔɖɔ kɛlɛm kɛlɛm ŋgʊ kɩ-taa pɩtɛkɛ fotonaa ɖeke palɩzʊ yɔ ɛlɛ pɩkɛna ɖɔɖɔ aŋjaʊnaa mba palɩzʊʊ nɛ nesi yem yɔ. Aŋjaʊʊna mba, palɩzʊ-wɛ yɔ, palakɩ nɛ pɔyɔɔdʊ ɛzɩ ɛyaa mba panɛ pɛ-ɛsɛ yɔ. Kɩlɛmɩŋ weyi palɩzɩɣ-ɩ mbʊ yɔ, ɩyɔɔdʊ ɛzɩ ɛyaa maɣmaɣ yɔ nɛ ndʊ ɩyɔɔdʊ yɔ pɩpɩzʊ pɛkɛna ɛzɩ tɔm kɛdaɣ nakayɩ yaa nabayɩ yɔɔ tɔm. Kɩlɛmɩŋ ɩnʊ, ɩkɛna ɖɔɖɔ lɛlʊʊ lɛlʊ wayɩ lizlitʊ ndʊ tɩyɔɔdɩɣna ɖama yɔ. Ñɩɣtʊ yɔɔ pʊyʊ lɩzʊ mbʊ, pʊ-tɔm kɛ Will Einster yɔɔdʊ se pɩkɛna lakasɩ sɔsɔsɩ nzɩ takayɩsɩ yɔɔ kɛ sɩ-tɔm yɔɔdʊ yɔ.

Pʊyʊ lɩzʊ kɛna ɖɔɖɔ lakayaɣ ŋga ka-taa papɩzʊ pala nɛ tɛtɛ kpɩna yɔɔdɩ ɛzɩ ɛyaa yɔ. Lɩmazɩyɛ ɖɩnɛ ɖɩ-lɩzɩyʊ kɔyɔ RodolpheTöpffer. Ɛyʊ ɛnɛ ɛyɔɔda-tʊ pɩnzɩ mɩnɩŋ XX taa. Pʊyʊ lɩzʊ sɔdʊʊ sɔsaa taa kɔyɔ Richard Felton Outcault Amerika nɛ hayʊ kiŋ lɛ, pʊyʊ lɩzʊ paɣzɩ peeɖe kɛ pɩnzɩ mɩnɩŋ XX caɣa lɩʊ lɛ. Pɩla mbʊ lɛ, tʊmɩyɛ ɖɩnɛ ɖɩɖɛ nɛ ɛsɩnda siŋŋŋ kɛ pɩnzɩ 1930 taa. Keteŋga kpeekpe kacalaɣ you tɛŋgaɣ nɛ naalɛ ñɩŋgʊ ñacaɣ paaazʊ lɛ kɛ Hergé lɩzɩ pʊyʊ nɛ ɛyaa ɛ-takayaɣ ŋga se Tintin ki-tolosuu (Les Aventures de Tintin). Lɩzʊ pʊnɛ pɩwɛ Fransɩ nɛ Pɛlɩzi pɛ-hɛkʊ taa nɛ patʊʊ-kʊ hɩɖɛ se cɩŋga kʊhʊlʊmaɣ. Piyele Sapɔnɩ taa lɛ Osamu Tezuka ñeyebina nɛ pʊyʊ nɔɔyʊ lɩzʊ ñɔtɔyɩ. Pɩɩkɛna keteŋga kpeekpe you naalɛ ñɩŋgʊ wayɩ. Ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa lɛ, payaɣ pʊyʊ lɩzʊ se manga.