Ñamtʊʊ

Ñamtʊʊ kɛ Togo ɛjaɖɛ taa tɛtʊ natʊyʊ. Wayɩ nɛ wayɩ kɩkalʊʊ ŋgʊ pakalaa pɩnaɣ 2010 taa yɔ pana ɛyaa ɛzɩ 22 986 yɔ. Yee pɔtɔma se pakalɩɣʊ ɛyaa kɛ km2 kɔyɔ, pɛwɛʊ ɛzɩ ɛyaa 1 095 yɔ. Ñamtʊʊ tɛtʊ walanzɩ taa makɩɣna ɛzɩ ɛkɩtaarɩnaa 2 100 yaa 21 km2.

TG-Niamtougou

Tɛtʊ tʊnɛ tɩwɛ Kayaɣ egeetiye taa nɛ ndʊ lɛ Tʊfɛlɩgʊ egeetiye tɛtʊ. Ñamtʊʊ tɛtʊ wɛ habɩyɛ sɔsɔyɛ nɖɩ ɖɩkʊyʊna Loma nɛ ɖɩɖɛɣʊ Purkiina Fasoo yɔ. Tɛtʊ tʊnɛ tiposina Kayaɣ ñɩndʊ ɛzɩ kilomɛtanaa 30 yɔ.

Ñamtʊ taa pɩsa nɛ tɔsʊʊ ɖɛɛna ɛsɩundaa camɩyɛ lɛ, haɖaa nɩɣna ɖama nɛ pahayɩʊ ɖama efemiye efemiye. Peeɖe tɛtʊ taa pɩlabamawaa wɛna ŋgbɛyɛ naɖɩyɛ nɛ payaɣ-ɖɩ se KODHANI. Pɩlabamwaa mba patʊma sɔsɔna kɛlɛ se pataa tɔlɩm kɛ tokonaa yɔɔ nɛ pɛwɛna akɔma ɖaɣ nɛ palakɩ tɔɔnasɩ nɛ pɛpɛtɩʊ ɖɔɖɔ.

Paa kʊjʊka ŋga lɛ, payakɩ Ñamtʊʊ kɩyakʊ. Tɛtʊ ndʊ tɩ-taa palɩza tɔɔyʊʊ nakʊyʊ Kléber Dajo tɛ kɛ Siu tɛtʊ taa. Tɔɔyʊʊ ŋgʊ kɩɖɩɩna ɖou nɛ pʊtɔbʊʊ se tɔɔyʊʊ ŋgʊ kɩɖɩɩna ɖou yɔ, kɩfɛyɩ kañatʊ, ɖɔɖɔ lɛ, pɩwɛɛ se paa anɩ ɛña ɛ-tɩ, ɛtaasɔɔlɩ se peheyii kiheyu se ɛkʊyɩ. Tɔmʊʊ nakʊyʊ ñalakɩ ɛyaa kiii.

Kʊkʊ lɛ se Kléber Dadjo wɛna pɩlaŋ naalɛ; lɛɛkʊ wɛ katolika mba pɩlaŋ yɔɔ nɛ lɛɛkʊ ɛ-tɛ ɖɩɣa: lee pepima-i siŋŋŋ yɔ?

Niamtougou2

Ñamtʊʊ kooka nakayɩ payaɣ se Koka nɛ pɔɔ nakɩyɩ wɛɛ peeɖe nɛ paakpaɣ ka-taa kpakpasɩ kaʊ mbʊ pʊyɔɔ yɔ, pɔtɔŋ se pɔɔ ŋga ka-taa kpakpasɩ pɩsɩɣ calɩm kɛ ɖeebiye taa. Yee pɔtɔŋ mbʊʊ yɔ, kooka ŋga ka-taa kɛ ɛyaa kɩdɛkɛdaa mba pasɩba yɔ pe-feziŋ woki nɛ ɛcakɩ.

Niamtougou1

Kayaɣ tɛtʊ pɩzɩʊ tɩmʊ agɔma yaa ɛsɩyɛ egbena mba, pɩlɩɩna Ñamtʊʊ ɛsɔdaa lɔɔɖa kadaɣ yɔɔ, kadaɣ ŋga katakɩlɩ posinau Kayaɣ tɛtʊ. Loma taa ɛsɔdaa lɔɔɖa kadaɣ sɔsɔwa nakayɩ wɛɛ nɛ ŋga kɩlɩɣna agɔma yaa ɛsɩyɛ egbena mba mʊʊ mbʊ pʊyɔɔ yɔ, kaka wɛ teŋgu nɔɔ kpam. Ɛlɛ pɩsa nɛ pʊɖʊ ɛyaa hʊnʊm nɛ pakpaɣ ɛsɔtaa lɔɔɖa kɛ Namtʊʊ yaa petii peeɖe lɛ, komina wɛɛ kɩcɛyʊ kɩ-tɩ se kɩñɔɔzɩ peeɖe ɛsɔtaa lɔɔɖa kadaɣ nɛ katasɩ walɩɣ nɛ kɛwɛɛ ɖɔɖɔ ɖeu camɩyɛ.