Heelim kacʊlaɣ kɛna heelim mbʊ pɩpaɣzʊ mabʊ lɛ, pɩwɛʊ ,doli kʊɖʊm nɛ pɩwalʊʊ nɛ pɩwalʊʊ. Pasɩŋna-kɛ nɛ ke-heelim mabʊ taa. Pɩɩmakɩ, lɛ pɩpaɣzʊ ñɩɩɩ nɛ pɩwɛɛ kulu kulu nɛ pɩpaɣlʊ nɛ pɩpaɣlʊ. Pɩmakɩ yɔ, pɩwɛʊ kulu kulu mbʊ nɛ pɩcɔʊ. Pɩwɛ ɖoŋ kamaɣ fɛyɩ nɛ pɩpɩzʊ pɩkpɛzɩ tɩŋ pɩɖɛʊ taa. Pɩmabʊ taa, pɩwɛ ɛzɩ ñalɩŋ yaa pɩsaŋ kɛ pɛwɛɛ pɔccɔzʊʊ mɩlɩ mɩlɩ nɔsɩ pɩsʊ sɩsʊ hɛkʊ taa. Heelim kacʊlaɣ kanɛ, kɛwɛ sɔŋgaɣ hɔɔlʊʊ taa. Heelim mbʊ pɩkɩla wɛʊ kɛ sɔŋgaɣ kanahaŋ hɛkʊ taa. pɩopaɣzʊ hɛɛɛ nɛ pɩkpaɣ ɖoŋ nɛ pɩpɩzʊ pʊkɔɔ pɩpɩzɩ heelim sɔsɔm pɩŋŋŋ. Heelim mbʊ pɩkpakʊ hɩla ndɩ ndɩ pɩlɩɩna ɖenɖe pɩmakɩ yɔ yaa ɖoŋ weyi pɩmakɩna yɔ. Atilantiki nɛ hayʊ kiŋ nɛ Pasifiki wɩsɩ ɖɩlɩyɛ nɛ hayʊ kiŋ lɛ, payaɣ-pʊ se fiii fiii heelim yaa uragaŋ.

Azii nɛ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa lɛ, payaɣ-pʊ se tifɔŋ. Piyele lɩm fɛɛŋ lɛɛŋ taa lɛ, payaɣ heelim mbʊ se sikloni. Ɛyʊ ɛcɔna camɩyɛ kɔyɔ, mbʊ payaɣ se sikloni yɔ, pɩkɩkɛna heelim mbʊ pɩmakɩ kamaɣ fɛyɩ alɩwaatʊ ndʊ tɛkpɛdaɣ kanɩɣ lɛ. Heelim pʊnɛ pɩwɛ mɩndʊ taa kɛ ɛsɔtaa nɛ pɩmakɩ ɖioŋ fiii fiii. Heelim pʊnɛ pɩ-hɩɖɛ lɩna aŋgilisi mɛlɛ sayʊ sɔsɔ nɔɔyʊ cɔlɔ. Payaɣ-ɩ se Henry Piddington (1797-1858) nɛ pɩɩkɛna alɩwaatʊ ndʊ heelim sɔsɔm nabʊyʊ maba pɩnaɣ 1789 nɛ pɩkʊ ɛyaa pɩɖɛɛ ɛzɩ 20 000 yɔ. Pɩɩkɛna Korɛŋga tɛtʊ taa, Ɛndɩ pɔɔ nɔɔ kpɛɛɛ. Heelim Pɩnaɣ 2004, Krenadɩ tɛtʊ taa, heelim paza pɩma nɛ azɛyʊ sɔsɔʊ la nɛ pukuli ɖɩsɩ, pɩkpɛzɩ tɩŋ nɛ latiɖiki mɩŋ nimasi payɩ. Heelim mbʊ payaɣ se uragaŋ Ivan. Atɩlantiki nɛ hadɛ kiŋ heelim sɔsɔm nagʊyʊ ñɛwɛ peeɖe nɛ pɩpaɣzɩ fiidu kɔyɔ, pɩwɛ ɛzɩ miŋ tɩyɛ yɔ. Payaɣheelim sɔsɔm mbʊ se Katarina.