Etaazuunii nɛ Hadɛ ɛjaɖɛ taa minziiki yaa soo ana ɖɩyaɣ se jazz, papaɣzɩ-yɛ mabʊ ɖooo kpaɣɖʊ 19 tɛmtʊ wɛɛ taa nɛ kpaɣɖʊ 20 pazɩyɛ alɩwaatʊ kɛ Afrika nɛ Amerika hɛkʊ taa ajɛyɛ taa. Minziiki ŋgʊ kɩwɛɛ pɩtalɩ pɩnzɩ mɩnʊʊ mbʊ yɔ, nɛ minziiki ŋgʊ pamakɩ-kʊ ɛyaa sakɩyɛ ɛsɩnda kɛnɛ ɛzɩ kedizasi sɔsɔsɩ ɖeɖe mbʊ yɔ.

Kpaɣ nɛ kpaɣɖʊ 20 alɩwaatʊ taa jazz minziiki paɣla halɩ kɩtalɩ ajɛyɛ sakɩyɛ taa, nɛ halɩ paa ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa lɛ kɩkpaɣ wɛtʊ ɛzɩ egeetiye sɔɔlʊʊ se pɩkɛdɩna-ɖɩ yɔ. Kpaɣ sɔnɔ ɖɛ-tɛ avema anɛ a-taa jazz lɩ sakɩyɛ nɛ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩtɩlɩ nabɛyɛ jazz afro-cubain, jazz West Coast, ska-jazz, avant-garde jazz indo-jazz soul jazz, kuduyuu tɛ jazz, latɛŋ jazz, jazz funk, loft jazz, jazz punk, acid jazz, rap jazz, M-base nɛ nu jazz.

Ɛyaa mba palaba jazz minziiki tʊmɩyɛ yɔ pɛkɛ piyanoo maɖaa pa-taa kɔyɔ Duke Ellington, Art Tatum, Thelonious Monk, Bud Powell, Oscar Peterson, Herbie Hancock nɛ Count Basie, nɛ aŋgada hʊlɩyaa kɔyɔ Louis Armstrong, Dizzy Gillespie nɛ Miles Davis, selesiyu kɔyɔ Charles Mingus, fɛtɛyɩŋ tɩnaa kɔyɔ Coleman Hawkins, Lester Young, Charlie Parker nɛ John Coltrane, cɩmʊʊ ɖeɣa tʊ Sidney Bechet nɛ hendu teyaa kɔyɔ Billie Holiday, Nina Simone nɛ Ella Fitzgerald.

Pʊcɔ pɩnaɣ 1808 alɩwaatʊ lɛ pɩtɩŋna yomtu tʊmɩyɛ yɔɔ lɛ ɛyaa kɩkpɛda kaatɛma talʊʊ Etaazuunii tɛtʊ ɛzɩ miiliiyɔɔ kʊyʊmʊʊ mbʊ yɔ palɩna sahara nɛ hadɛ kiŋ ajɛyɛ taa, kɔzɩ kɔzɩ Afrika nɛ Wɩsɩ Ɖɩlɩyɛ taa ajɛyɛ taa nɛ Koŋgoo pɔɔ fɛɛŋ taa. Kɛlɛ ɛyaa pɔkɔna pɛ-tɛ soo sɔnzɩ lona ana a-taa peeɖe.