Karolina Hayɩ Kiŋ

Karolina Hayɩ Kiŋ kɛna Etaazunii ɛjaɖɛ taa tɛtʊ cikpetʊ natʊyʊ. Nɛ Etazuunii ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa lɛ ajɛya cikpena naayɛ nɩɩnɩwa kpɛndɩna nɛ aɖʊ nɔɔ nɛ awɛɛ ɛjaɖɛ kʊɖʊmɖɩyɛ taa kpayɩ. Etaazunii tɔbʊʊ nɛ kabɩyɛ taa se ajɛya kɩkpɛndʊʊ.

Tɛtʊ ndʊ tɩcɔ ɛjaɖɛ cikpeɖe ɖɩnɛ nɛ tɩta yɔ ndʊ yɔ: Wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa lɛ Atɩlantiki lɩŋgamʊʊ, hadɛ kiŋ lɛ Zɔɔrzii nɛ Karolina Hadɛ Kiŋ. Ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-tɛtʊ sɔsɔtʊ payaɣ se Ralee nɛ ndʊ tɩ-taa ɛyaa kɩla yɔ ndʊ lɛ Salɔtɩ. Pamaza Karolina Hadɛ Kiŋ ɛjaɖɛ cikpeɖe ɖɩnɛ ɖɩ-walanzɩ taa lɛ, panaa se ɖɩ-walanzɩ talɩ ɛzɩ 82 965 km2 nɛ ɖenɖe tɛtʊ ñabɩ wɛɛ yɔ, peeɖe pɩtalʊʊ ɛzɩ 78 051 km2 yɔ nɛ ɖenɖe lɩm ñɛwɛɛ yɔ, peeɖe ñɛwɛʊ ɛzɩ4 915 km2 yɔ pʊtɔbʊʊ se pɩtalʊʊ ɛzɩ looɖo yɔ kɛ mɩnɩʊ yɔɔ.

Ɛjaɖɛ ɖɩnɛ nɖɩ kɛŋna ɛjaɖɛ 8 ñɩnɖɛ nɖɩ ɖɩsʊ Etaazunii ajɛya kɩkpɛndʊɣ ŋgbɛyɛ taa yɔ. Ɛlɛ pɩɩkɛ agoza fenaɣ kɩyakʊ 23 ŋgʊ wiye pɩnaɣ 1788. Pɩnaɣ 2010 taa paakalɩ kɩgalʊʊ kɛ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa lɛ paana ɛyaa ɛzɩ 4 625 364 yɔ. Ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩkɛŋna 24 ñɩnɖɛ ɛyaa ɖɔʊ taa kɛ Etazuunii ajɛya kɩkpɛndʊʊ kpeekpe taa.

Payaɣ Karaolina Hadɛ Kiŋ ɛjaɖɛ cikpeɖe ɖɩnɛ ɖɩ-ñʊʊdʊ seHenry McMaster piyele nɛ komina ñʊndinaa kɔyɔ: Lɩndsey Graham nɛ Tim Scott. Kʊnʊŋ ŋgʊ pakɩlʊʊ yɔɔdʊʊ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-tɛ komina tʊma taa nɛ pawɩlʊʊ-kʊ sukulinaa taa ɖɔɖɔ yɔ, ŋgʊ lɛ yɔ aŋgilisi. Pamaza ɛjaɖɛ cikpeɖe ɖɩnɛ ɖɩ-walanzɩ taa lɛ, panaa se ɖɩ-walanzɩ talɩ ɛzɩ 126 256 km2 nɛ ɖenɖe tɛtʊ ñabɩ wɛɛ yɔ, peeɖe pɩzʊʊ pɩtalɩ ɛzɩ 126 256 km2 yɔ nɛ ɖenɖe lɩm ñɛwɛɛ yɔ, peeɖe ñɛwɛʊ ɛzɩ 13 253 km2 yɔ pʊtɔbʊʊ se pɩtalʊʊ ɛzɩ 9,5 yɔ kɛ mɩnɩʊ yɔɔ. Peeɖe tetʊ ndʊ tɩkɩla walanzɩ yɔ lɛ Saarlɔtɩ.

Ɛjaɖɛ ɖɩnɛ nɖɩ kɛŋna ɛjaɖɛ 12 ñɩnɖɛ nɖɩ ɖɩsʊ Etaazunii ajɛya kɩkpɛndʊɣ ŋgbɛyɛ taa yɔ. Ɛlɛ pɩɩkɛ kamɩŋ fenaɣ kɩyakʊ 21 ŋgʊ wiye pɩnaɣ 1789. Pɩnaɣ 2017 taa paakalɩ kɩgalʊʊ kɛ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa lɛ paana ɛyaa ɛzɩ 10 273 419 yɔ. Ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩkɛŋna 10 ñɩnɖɛ ɛyaa ɖɔʊ taa kɛ Etazuunii ajɛya kɩkpɛndʊʊ kpeekpe taa.

Payaɣ Karolina Hayɩ Kiŋ ɛjaɖɛ cikpeɖe ɖɩnɛ ɖɩ-ñʊʊdʊ se Roy Cooper piyele nɛ komina ñʊndinaa kɔnɩyaa kɔyɔ: Richard Burr nɛ Thom Tillis.

Kʊnʊŋ ŋgʊ pakɩlʊʊ yɔɔdʊʊ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-tɛ komina tʊma taa nɛ pawɩlʊʊ-kʊ sukulinaa taa ɖɔɖɔ yɔ, ŋgʊ lɛ yɔ Eŋgilisi.