Koobu paɣtʊ ŋgbɛyɛ cikpeɖe

Koobu paɣtʋ ŋgbɛyɛ cikpeɖe Koobu paɣtʋ ŋgbɛyɛ cikpeɖe kɛna Ɛsɔ tɛ Krɩstʋ mba tɛ ŋgbɛyɛ naɖɩyɛ. Ŋgbɛyɛ ɖɩ nɛ, ɖɩ-taa mba payaɣ kɛlɛʋ yem size Fransɩskɛ waa. Ɖɩkɛ katolika krɩstʋ mba paɣtʋ ŋgbɛyɛ nɖɩ ɖɩcalɩ lɩʋ kajalaɣ taa pombo kɛ Itaalii ɛjaɖɛ tɛtʋ taa yɔ. Pɩtɛ ŋgbɛyɛ ɖɩ nɛ, ɖajaa weyi ɛlɩza-ɖɩ peeɖe yɔɔ payaɣ size François kiɖeɖeu Assise tʊ kɛ pɩnaɣ 1210 taa.

Ɛzɩ ɖa-kɩpaɣlʋ Ɛsɔ yɔ, koobu paɣtʋ ŋgbɛyɛ cikpeɖe ɖɩ nɛ, ɖɩ-tɛ wezuu caɣʋ wɛ ɛzɩ krɩstʊ yɔ nɛ pɛ-wɛtʋ wɛ ɛzɩ ajamaa sɔsaɣ siŋŋ yɔ. Pe-wezuu caɣʋ wɛ ɛzɩ mɛnvɛyɩ pɩyʋʋ waa yɔ. Pa-tʋmɩyɛ siŋŋ kɛlɛ size posusi Ɛsɔ tɔm paale. Pɔsɔlɩm kʋɖʋmʋm yɔɔ pɛcɛla pɛ-ŋgbɛyɛ hɩɖɛ size " koobu ", pʋ-tɔbʋʋ kɛlɛʋ size mɩzaɣ kʋyʋmaɣ yɔɔ piya hɛkʋ taa koobiɖe ŋgbɛyɛ.

Ɛlɛ yee ɖɩcɔna camɩyɛ sɔnɔ tɛ alɩwaatʋ taa kɔyɔ, ɖɩnaɣ size koobiɖe ŋgbɛyɛ ɖɩ nɛ ɖɩ-taa pakpa cɔjɔ naa sakɩyɛ, ɛzɩ payaɣʋ size fadanaa yɔ. Maɣzɩm tɩnaa nanza nabɛyɛ yeba nɛ pa-caanaʋ tɔm taa lɛ, patɩlɩ Fransiskɛ waa camɩyɛ. Pa-hɩlaa yɔ, kiɖeɖeu Bonaventure Bagnoregio tʊ, nɛ Roger Bacon, nɛ Duns Scot, nɛ pɩtasɩna Guillaume d'Ockham.

Papɩ François yeba nɛ sakɩyɛ tɩlɩ ŋgbɛyɛ ɖɩnɛ. Mbʋ yɔ mɩsɩkʋm fenaɣ taa pɩnaɣ 2015 taa lɛ, ɛlaba atɩma sɔnzɩ nɛ pɩcɛlɩna lanhɛzɩyɛ taa wɛyʋ yaʋʋ mba mba pakʋwɛ ŋgbɛyɛ nɖɩ ɖɩ-taa yɔ. Pɩɩkɛ Ɛsɩpagnɔlɩ ɛjaɖɛ samaɣ you alɩwaatʋ taa. Koobiɖe ŋgbɛyɛ ɖɩ nɛ ɖiilesa ɖɩ-ɛyaa mba yɔ, paakpɛnda nɛɛlɛ nɛ loɖo. Ŋgbɛyɛ ɖɩ nɛ, ɖɩlɩzɩ ɛyʋ kiɖeɖeu François Assise tʊ kaakɛ evebu pɩɣa ŋga kaalɩna hɔʋ ŋgʋ kɩɩwɛ weewee siŋŋ yɔ.