Pɔɔlɩ

Informa
Ɛ-ɛjaɖɛ Tuurkii
Ɛ-tʋmɩyɛ Abalʋ kiɖeɖeu katoliiki
Ɛ-ɖɩlʋlɩyɛ Tarsus, Cilicia, Tuurkii
E-efemiye kɩlʋlɩyɛ pɩnaɣ 5
Ɛ-ɖɩsɩbɩyɛ Room, Itaalii
E-efemiye kɩsɩbɩyɛ pɩnaɣ 64/67

Pɔɔlɩ kɛ Tarɩsɩ tɛtʊ taa tʊ. Pamaɣ ɛ-hɩɖɛ nɛ Yuuda n̄ɩma kʊnʊŋ taa se Sooli, ɛlɛ, pakalɩɣ se Sahulɩ. Krɩstʊ n̄ɩma n̄ayaɣ-ɩ se Pɔɔlɩ kiɖeɖeu. Paa pɩɩla ɛzɩma yɔ Tarɩsɩ tɛtʊ taa palʊlɩ Pɔɔlɩ, Turki ɛjaɖɛ taa. Ɛsɩba pɩnaɣ nɩɩnʊwa nɛ hiu nɛ naanaza nɛ pɩnaɣ nɩɩnʊwa nɛ hiu nɛ lutozo pɛ-hɛkʊ taa (64-68). Room tɛtʊ taa ɛsɩba. Ɛ-tʊmɩyɛ maɣmaɣ nɖɩ ɛlaba yɔ ɖɩ-yɔɔ lɛ, Krɩstʊ n̄ɩma Ɛsɔ sɛtʊ ŋgbɛyɛ kpaɣ-ɩ se ɛkɛ-wɛ pʊyʊ siŋŋ ɖɔɖɔ ɛzɩ pɔ-cɔzɔnaa sɔsaa lɛlaa yɔ pe-lidaʊ wɛnaʊ nʊmɔʊ taa. Ɛnʊ kɛŋna sɩyɩnaa layaa ajɛya tɛ Apositolo. Ɛcɔ Roma tɛtʊ kpeekpe taa ɛtakazɩ ɖoli. Ɛnʊ kɩlɩna takayɩsɩ maʊ nɛ ɛkɛdɩ ɖa-Kɩpaɣlʊ Yeesuu Krɩstʊ yɔɔ tɔm sakɩyɛ. Ɛsɔ kulaa nɛ ɛwɩlɩ-ɩ nɛ ɛlɩzɩ tʊm ndʊ ɖa-Kɩpaɣlʊ Yeesuu Krɩstʊ kɔyɔɔdaa yɔ tɩ-tɔbɩŋ payɩ.

File"-Saint Paul Writing His Epistles" by Valentin de Boulogne

Toovenum lɛ, Pɔɔlɩ taafɛyɩ Yeesuu Krɩstʊ tɛ Apostolo waa hiu nɛ naa pa-taa. Paa mbʊ yɔ, ɛyɔɔdɩ ɛ-takayɩsɩ nasɩyɛ taa se ɛkɛ ɖa-Kɩpaɣlʊ Yeesuu Krɩstʊ tɛ Apostolo yaa ɛ-tʊmlaɖʊ. Tɔmpiye «Apostolo» lɩnɩ Krɛsɩ kɩbɩnʊʊ kʊnʊŋ taa. Kʊnʊŋ ŋgʊ kɩ-taa lɛ ɖɩ-tɔbʊʊ kɛlɛ se «weyi petiyaa yɔ». Pɩpɩzɩɣ pɩkɛ se Yerusaalɛm ŋgbɛyɛ Wiyaʊ sɔsɔ tiyina pʊdʊ. Wiyaʊ ɛnʊ pakpaɣa se ɛwɛ siɣsiɣ. Ɛ-hɩɖɛ lɛ Yakubu. Krɩstʊ n̄ɩma ŋgbɛyɛ tɔŋ se pʊmʊna siŋŋ se pakpaɣ Pɔɔlɩ se ɛkɛ ɖa-Kɩpaɣlʊ Yeesuu Krɩstʊ tɛ Apostolo. Toovenum lɛ, ɖa-Kɩpaɣlʊ Yeesuu Krɩstʊ maɣmaɣ yɔɔdɩna Pɔɔlɩ Tamasɩ nʊmɔʊ taa. Ɖa-Kɩpaɣlʊ Yeesuu Krɩstʊ fema nɛ pɩla kɩyakɩŋ naanaza lɛ ɛya Pɔɔlɩ nɛ ɛsɔdaa kiŋ nɛ etiyi-i sɩyɩnaa layaa ajɛya taa se ewolo nɛ esusi ɛ-Tɔm kɩbandʊ ajɛya ana a-taa n̄ɩma. Ŋgʊ Pɔɔlɩ n̄owokaɣ Daamasɩ ɛjaɖɛ taa se ɛkʊyɩ mba pesewa nɛ pɛmɛlɩ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa yɔ. Toovenum lɛ, Pɔɔlɩ ɛnʊ ɛkʊyaɣa mba patɩŋaɣ Krɩstʊ nʊmɔʊ yɔ pɔ-yɔɔ siŋŋ. Ɛkʊ pa-taa ɛyaa sakɩyɛ. Ɛwɩlaɣ n̄aŋ pɩdɩɩfɛyɩ mba patɩŋaɣ Krɩstʊ nʊmɔʊ taa yɔ, kɔzɩ kɔzɩ Krɩstʊ ɛnʊ ɛ-tɛ Apostolo waa.