Ñɔɔzɩtʋ hɛkʋ taa tʋkaɣ

Palaba kedizaɣ sɔsaɣ nakɛyɛ Nuremberg tɛtʋ taa Sɔɔjanaa tɔm hʋʋ kʋjɔŋ taa pɩnaɣ 1945 taa. Nuremberg kɛ Franconie ɛjaɖɛ tɛtʋ sɔsɔtʋ. Londres[[Lɔndrɩ]] tɛtʋ taa paalɩzɩ paɣtʋ natʋyʋ nɛ tɩha waɖɛ se pala kedizaɣ ŋ́ga. Londres kɛ Angleterre[[Aŋgɩlɩtɛɛrɩ|Aŋglɩtɛɛrɩ]] ɛjaɖɛ tɛtʋ sɔsɔtʋ. Kedizaɣ ŋ́ga ka-taa pɔcɔnaa nɛ pana kɩdɛkɛdɩm yaa ɛzatʋ ndʋ ɛyʋ ɛlaba, pɔtɔŋ se ɛɖɛlɩsɩ niye yɔ. Pʋ-tɔbʋʋ se ɛzaɣtʋ ndʋ ɛlaba mbʋ yɔ, nɔɔyʋ ɛɛpɩzɩɣ ɛmaɣzɩ se ɛyʋ pɩzɩɣ ɛla-pʋ. Papɩzɩɣ payaa ɛzaɣtʋ ndʋ se tɛtɛ ɛzaɣtʋ.

Tɛtɛ ɛzaɣtʋ ńdʋ, tɩ-taa natʋyʋ kɔyɔ : ɛyʋ waɖɛ yɔɔ fɛyʋʋ, ɛyaa hɛkɩŋ taa tɛyɩtʋ, pʋ-tɔbʋʋ se, ɛyʋ kpakɩɣ ɛyaa nabɛyɛ se pakɩlɩ lɛlaa pɩlɩɩna pɔ-tɔnʋʋ tɔlɩm yɔɔ yɔ. Kedeŋa yɔɔ cɩnɛ anasaayɩnaa nabɛyɛ maɣzɩɣ se pakɩlɩ ɛyaa kɩkpɛdaa pɩ-tɩŋa pɩ-taa. Yee ḿbʋ, pʋtɔpɔzɩ se ɛyʋ kɩkpɛdʋ esidi pa-taa. Pɔtɔŋ se pʋwɛɛ se ɛyaa kɩkpɛdaa tʋma ɖɩlaɖɛ ɛwɛɛ hɔɔlʋʋ nɛ ḿba tʋma ɖɩlaɖɛ. Pɩ-tɛ lɩmaɣza yaa maɣzɩm ḿbʋ piiyebina nɛ you sɔsɔʋ nakʋyʋ wɛɛ Afrɩka[[Afrika nɛHadɛ kiŋ|Afrɩka hadɛ ɛjaɖɛkiŋ]] taa anasaayɩnaa nɛ ɛyaa kɩkpɛdaa pɛ-hɛkʋ taa waasɩ nɛ waasɩ. Sɔsɔ, [[Nelson Mandela]], pɩlaʋ tɔkɩ, hɩɖɛ ɛɛsɔʋ, Ɛsɔ ɛsɩɩ-ɩ ɖɩbanɖɛ. Ɖajaa ɛnʋ ɛlʋbɩna siŋŋ pɩnzɩ nɛ pɩnzɩ nɛ anasaayɩnaa nɛ ɛyaa kɩkpɛdaa pɛ-hɛkʋ taa tɩyɩtʋ ńdʋ tɩsɩɩ tɩnaɣ Afrɩka nɛ hadɛ ɛjaɖɛkiŋ taa.

PɩɩwɛɛPɩnaɣ se1998 ñɩŋa taa patʋlɩ kedeŋa kpeekpe tɔm hʋʋ kʋjɔŋ ɛwɛɛnanɔnɔsɩ. ɖoŋ ajɛyaKedeŋa kpeekpe wenaŋgbɛyɛ awɛnɖɩ kedeŋapayaɣ kpeekpese ajɛya[[Etaazuunii]] kpɛndʋʋyɔ, ŋgbɛyɛɖɩlʋbɩna (ONU)siŋŋ taanɛ yɔ,pɩla a-tɩŋase a-yɔɔ.pasɩ Ɛlɛ,kedeŋa pɩtɛkɛkpeekpe ajɛyatɔm wenahʋʋ awɛkʋjɔŋ ONUtigiɖe. ŋgbɛyɛSɔnɔdaa taakedeŋa yɔkpeekpe a-tɩŋatɔm atisinahʋʋ nɛkʋjɔŋ añɩɣwɛna nesiɖoŋ kedeŋaajɛya kpeekpe110 tɔmyɔɔ, pʋ-tɔbʋʋ se Tɔm hʋʋ kʋjɔŋ paɣtʋŋ́gʋ, yɔɔkʋhʋʋ ajɛya ana a-tɛtɛ ɛzaɣtʋ laɖaa tɔm.