Ñɔɔzɩtʋ hɛkʋ taa tʋkaɣ

Contenu supprimé Contenu ajouté
Gnangbade (ndɔncɔɔlɩyɛ | tambasɩ)
liens
Kamazina (ndɔncɔɔlɩyɛ | tambasɩ)
Orthographe, syntaxe et contenu
Caŋa 1:
[[File:Trumpet_1.jpg|thumb|Ɛgandɩyɛ B bémol]]
 
ƐgandɩyɛAnasaayɩ ɛgandɩyɛ kɛna [[minziiki]] wonuu ŋgʋ papahʋlʋʋ-hʋlʋʋ kʋ kʋhʋlʋ yɔ. Ɖɩ-hɔʋʋ kɛlɛ [[kwivriKwivri]] kelekele ŋgʋ.ñɩŋgʋ Palabayɩ ɛzɩlɛɛtɔɔ hɔzʋʋñɩɣlɩm yaawonuu malɩfapolukina tɩyɛanasaayɩ ɛgandɩyɛ. Ɛ-Ɖɩwɛ hɔzʋʋ tɩyɛ. Anasaayɩ ɛgandɩyɛ ɖaɣlakɩŋ taa maanamaɣna ɛzɩ mɛtanamɛtɛnaa 1,50 yɔ mbɩmbʋ nɛ ɛwɛ ɛzɩ mɔɔʋ hɩlaɣ yɔ. N̄ɩlɩm wonuu ŋgʋ pakpaɣ nɛ palabɩna yaa pasaɣna ɛgandɩyɛ ɖɩnɛ yɔ, nɖɩ paya size lɛɛtɔɔ (laiton).
 
[[File:Dizzy Gillespie01.JPG|thumb|Dizzy Gillespie]]
 
Anasaayɩ ɖɩpɩzɩɣagandɛ ɖɩtɔɔwena sizepolubina pazɩlɛɛtɔɔ taañɩɣlɩm wonuu yɔ, akɩlɩ ɖɔʋ kɛ wena polubina kwivri kekekele ñɩŋgʋ yɔ. Yee ɖɩkpaɣ anasaayɩ agandɛ mɩnʋʋ mbɩmbʋ yɔ yɔ kɔyɔ, ɖɩnaɣ se 70poluba ɛgandaaagandɛ mbɩhiŋ yɔ,lʋbɛ wonuu lɛɛtɔɔ kʋnɛñɩɣlɩm palabɩnawonuu. PɩcɔPʋcɔ pahʋlʋʋɛyʋ pɩzɩ lɛ,ɛhʋlɩ pɩpɔzaɣanasaayɩ lɛɛtɔɔɛgandɩyɛ (laiton). Ɛlɛ, kɩ-pɔzʋʋpʋpɔzʋʋ heɣlimse siŋŋfeziŋ (tilimiyeɛtalɩ-ɩ heɣlim)ɖeu. [[Ositraalii]]Mbʋ tɛtʋpayaɣ yaa ɛjaɖɛ mba tɛse didgeridoo yɔ, samaɣmbʋ kpaɣ sekɛkɛŋna kajalaɣ «ɛgandɩyɛ», pɩkɛna[[Ositraalii]] kɛŋgɛɛjaɖɛ ɖeɣya nakayɛ yemtaa.
 
[[File:Trumpets02262006.jpg|thumb|Trompettes]]
 
Ŋna kɛ nɖɔ, ŋnaɣ mbʋ size, kɔ-nɔɔ taa ɖedɛ nɛ pɔʋ cululu nakʋyʋ. Ɛzɩma palakɩ nɛ ke-wiluu yaa ke-tiluu camɩyɛ wɛ ɖɔɖɔ ɛzɩ kwiviri wondu yɔ. Ɖɩma tʋnɛ yaa ɖɩɖɔkɩ ɖa-n̄ʋndaa size ɛgandaa lɩnaɣ yaa palaba yɛ [[Egipiti]] ɛjaɖɛ taa kɛnɛ.pakɩlɩɣ anasaayɩ papazʋagandɛ lubu. Papazɩ-labʋlubu, pɩlakɩ pɩnzɩ kudokiŋ naadozo mbɩmbʋ yɔ.
 
[[File:Flickr - moses namkung - Dave Matthews 10.jpg|thumb|Dave Matthews Band at the Outside Lands 2009]]
 
Paana ɛgandaaanasaayɩ aganda naalɛ kɛ Toutânkhamon pɩlaʋ tɛ kumoɖe taa (palaba lɛɛɖɛ nɛ sika yaa n̄ɩlɩm wonuu tɩyɛ, nɛ lɛɛɖɛ nɛ liidiye wonuu tɩyɛ). [[Krɛsɩ kɩbɩnʊʊ kʊnʊŋ|Krɛsɩ]] ɛjaɖɛ hɔlʋʋ taa lɛ, ɛgandɩyɛ wonuu kʋnɛ, paya kʋ size salpinx. Pɛ-tɛ kiŋ lɛ, pakpaɣ kʋ ɛzɩ you yaa lubɩyɛ wonuu yɔ. Panawa takɩm naabʋdozo: kɔɔnɔɔ taa lɛ, ɛgandɩyɛ kɛ wonuu kʋ-hʋlʋʋ n̄ɩŋgʋ ŋgʋ ki-wiluu yaa ki-tiluu ɖoŋ siŋŋ yɔ (ɛwɛ kpem ɖɔɖɔ kɛ pɛlɩ nɛ pɛtɛyɩ hiu tʋ (décibels)).
 
Ɛgandɩyɛ ɖɩnɛ, ɖi-wiluu yaa ɖi-tiluu nɔɔ ɖɛʋ poliŋ siŋŋ nɛ pamazɩɣ ɖɔɖɔ size ɖi-tilitu taa yaa ɖi-wilitu taa pɩlɩɣ camɩyɛ heɣlele. [[Room]] mba lakɩna yaa hʋlʋʋ ɛgandaa wena yɔ a-lɛɛ yɔ: cornu, nɛ buccin, nɛ pɩtasɩna lituus. Kpɛlɩ taa lɛ, ɛgandɩyɛ laba yaa leɣɖa ɛzɩ pɩnzɩ hiŋ loɖo nɛ kagbaŋzɩ mbɩ yɔ (1750-1815).