Claude Ptolémée

Claude Ptolémée Palʋla-ɩ Egipiti ɛjaɖɛ taa kpaɣ pɩnzɩ 90 waa taa. Egipiti ɛjaɖɛ nɖɩ, ɖɩ-taa ɛcaɣ e-wezuu Alexandrie tɛtʋ taa. Ɛsɩba ɖɔɖɔ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa pɩnaɣ 168 n̄ɩŋga taa. Paa pɩɩla we ɛkɛɣ Rooma tʋ. Ɛlaba mbʋ payaɣ se "Asitronomii" yɔ, ɛla mbʋ payaɣ se "maatematiki" yɔ, ɛla mbʋ payaɣ se "jeyografii" yɔ nɛ ɛtɛ ɛla ɖɔɖɔ mbʋ payaɣ se "asitroloogii" yɔ. Toovenum lɛ, patapazɩ patɩlɩ e-wezuu caɣʋ siŋŋ.

Claude Ptolémée ma "siyansɩ" takayɩsɩ sakɩyɛ. Anasaayɩnaa tɩŋna ɛ-takayɩsɩ naalɛ nasɩyɛ yɔɔ nɛ pɛlɛɣzɩ pa-"sɩyansɩ" naa sakɩyɛ. Ɛma lɛɛka nɛ ɛkɛdɩ ka-taa "asitronomii" tɔm nɛ lɛɛka taa lɛ, ɛyɔɔdɩ kaka taa "matematiki" tɔm. Ɛma ɖɔɖɔ lɛɛka nɛ ɛtazɩ kaka taa Grɛɛkɩ nɛ Room pɛ-tɛtʋ wɛ wɛtʋ ndʋ yɔ pʋ-tɔm.