Ñɔɔzɩtʋ hɛkʋ taa tʋkaɣ

Contenu supprimé Contenu ajouté
Siraq123 (ndɔncɔɔlɩyɛ | tambasɩ)
Creation d'une page sur socialisme
(Aucune différence)

31 Kɔlaɣ fenaɣ 2019 à 09:34 wiye ñɔɔzɩtʋ kɩlɛɣzɩtʋ

Samaɣ ñɩm lɩmaɣzɩyɛ pɩkɛ maɣzɩm sakɩyɛ nɛ politiki lɩmaɣza tɔm, ndʊ tɩkɛ se pañɩnɩ samaɣ tɛ nɩnaʊ tɔm nɛ tɔsʊʊ tɔm pɛwɛɛ siɣsiɣ yɔ. Lɩmaɣzɩyɛ kuɖum kɛlɛ ɛyaa tɩŋa ɛwɛɛ kɩmaŋ nɔɔyʊ ɛtatɔ se ɛkɩla lɛlʊ, kɔzɩ kɔzɩ ɛzɩ Karl Marx lɩmaɣzɩyɛ tɩnaa, nɔɔyʊ ɛtaakpaɖɩ lɛlʊ. Sakɩyɛ taa lɛ papɩzɩɣ palɩzɩ lɩmaɣzɩyɛ nɖɩ ɖɩ-tɔbʊʊ pɩkɛ politiki tɔm, nɛ tɔm kɛdʊʊ taa lɛ ɖɩnɩɣ paasɩ-ɖɩ lɩmɩyɛ yɔɔ, nɛ ɛɩ-maɣzɩm keem kaakɛ paa anɩ ɛkpaɣ ɛjaɖɛ se ɖɩwɛ ɖeu. Ɛyaa pa nɛ yɔ palʊkɩna koomulum tɔm, nɛ pakandɩɣ samaɣ hɛkɩŋ taa nɩnaʊ tɔm yɔɔ.

Tɔmpiye nɖɩ ɖɩsʊʊ yɔɔdaɣ taa kpaɣ pɩnzɩ 1820 alɩwaatʊ taa, wɛɛ ana a-taa papaza kpɛlɩ tʊma sɔsɔna tʊmɩyɛ nɛ tɛtʊ naa lɩzʊʊ yaa pɩsɩtʊ tɔm. Pɩɩkɛ tɔm kuzuu nɛ ɖama kʊyɩnaʊ pɩlɩna ɛzɩma nesi tɛɛ tʊma laɖaa ɛwɛɛ weewee pe-fezuu caɣʊʊ taa yɔ, nɛ ɖɔɖɔ ɛyaa tɩŋa keŋkeŋ, mbʊ menɖeke mañɩm lɩmaɣzɩyɛ tɩnaa kaakɩla ɛyaa pa nɛ pɔyɔɔ caʊʊ.

Sukuli laɖaa sɔsaa Georges Bourgin nɛ Pierre Rimbert ñakpaɣ tɔm ndʊ ɛzɩ pɩkɛ samaɣ ŋga kalʊkɩ lɩmaɣza keem anɛ a-yɔɔ yɔ, paa anɩ ñɩm kpaɣ ɛzɩ haɖaʊ wondu yaa tʊmɩyɛ wondu, paa weyi ɛlakɩ tʊmɩyɛ wondu ɛzɩ ɛ-maɣmaɣ ɛtɩna-tʊ yɔ, pawɩlɩɣ ɖama tʊma ɛzɩma papɩzɩ pala nɛ samaɣ hiɣ hanaɣ yɔ. Tɔsʊʊ huuu nɔmɔʊ taa lɛ nɔɔyʊ ɛɛkɛyɩɣ pɩyʊ se eyeke ɛtɩna.

Tɔmpiye nɖɩ suwee ɖɩnɩɣ ɖɩ-tɔbʊʊ nɛ ɖɩlɩna le, Bertrand Russell lɩzɩ pɩnaɣ 1918 kpɛndɛ ñɩm lɩmaɣzɩyɛ tɔm, nɛ ɛtɔŋ nɛ pɩɣyɩyʊʊ tɔm pɩlɩna ɛzɩma pɩwɛɛ se tɛtʊ tiŋa ɛwɛɛ ɛyaa kpeekpe nesi tɛɛ nɛ ñɩm tɩŋa kɛ samaɣ tɩŋa pɩyʊ. Kɛlɛ tɔm ndʊ palakɩ-tʊ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa samaɣ nɩna ɖama se pɛkpeŋdɩ ñɩm yɔ a-taa kɛnɛ, naɖɩyɛ eesidiɣ.