Ñɔɔzɩtʋ hɛkʋ taa tʋkaɣ

Contenu supprimé Contenu ajouté
Kamazina (ndɔncɔɔlɩyɛ | tambasɩ)
création d'un article sur "Tomnaɣ"
Wonuu Yʋsʋʋ: Éditeur de wikicode 2017
(Aucune différence)

12 Lɛlaɣ fenaɣ 2019 à 12:55 wiye ñɔɔzɩtʋ kɩlɛɣzɩtʋ

Lɔnsɩnɖɛ kpɛlɛkɩyaa, mbaa payaɣ se filosɔɔfʋ waa, maɣzɩɣ se tomnaɣ kɛ mbʋ ɛyʋ pɩzɩɣ ɛnɩɩna maɣzɩm taa yɔ. Pañɩnaa nɛ pana se walanzɩ nɛ kɩɩkpɛndɩyʋ nɛ hɩlɩmɩyɛ pɛwɛna tomnaɣ taa. Kawɩlaɣ kpɛlɛkʋʋ tʋmɩyɛ labɩnɩyaa tɔŋ se ɛyʋ tomnaɣ wɛ ndɩ nɛ walanzɩ tomnaɣ. Ɛyʋ tomnaɣ kɛŋna cɩɖɩɖɩ tomnaɣ yaa tomnaɣ siŋŋ. Kɛkɛ tomnaɣ siŋŋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, katamsɩna ka-tɩ maɣmaɣ.

Walanzɩ tomnaɣ ñɛkɛna wonuu tɔnʋʋ yem. Kɩfɛyɩna wezuu. Ɖooo caanaʋ ɛyʋ pʋzɩ ɛ-tɩ se ɛna se ɛbɛ wɛ tomnaɣ nɛ ciyam yaa kalɩzaɣ pɛ-hɛkʋ taa. Pʋ-tɔbʋʋ se ɛyʋ ñɩnaa se ɛna se ɛbɛ kɛ tomnaɣ nɛ ɛbɛ kɛ ciyam.

Lɔnsɩɖɛ kpɛlɛkɩyaa nabɛyɛ tɔŋ se tomnaɣ nɛ ciyam kpɛkpɛnda kpɛm, pɛkɛ kʋɖʋm. Se patayasɩ ɖama. Pʋ-tɔbʋʋ se alɩwaatʋ ndʋ tomnaɣ fɛyɩ yɔ, ciyam fɛyɩ ɖɔɖɔ. Mba pɔyɔɔdʋʋ mbʋ yɔ, pa-taa kɔyɔ ɖajaa Spinoza. Lalaa ñɔtɔŋ se tomnaɣ wɛ ndɩ nɛ ciyam, se pɛkɛ pʋdʋnaa naalɛ ndɩ ndɩ.

Tomnaɣ tɔbʋʋ lɩzʋʋ wɛ ndɩ ndɩ pɩlɩɩna lɔnsɩɖɛ kpɛlɛkɩyaa maɣzɩm ndɩ ndɩ cɔlɔ.

Lɔnsɩnɖɛ kpɛlɛkɩyʋ Lucrèce ñɔyɔɔdʋʋ Ɖo-tomnaɣ kɛ ciyam tɛ kuhuzum. Filosɔɔfʋ ɛnɛ, ɛ-maɣzɩm taa lɛ, ɛtɔŋ se tomnaɣ feŋuu na ciyam yɔɔ, ŋga huuzuuna kʋ-yɔɔ.

Lɔnsɩnɖɛ kpɛlɛkɩyʋ Platon ñɔtɔŋ se alɩwaatʋ ndʋ ciyam posuuna tomnaɣ kpaagbaa kpem yɔ, kɩpɩzɩɣ nɛ kɩmaɣzɩ siŋŋ. Alɩwaatʋ ndʋʋ lɛ, tomnaɣ yɛlɩɣ.

Piyele lɔnsɩɖɛ kpɛlɛkɩyʋ Descartes ñɔtɔŋ se tɔm piye tomnaɣ wɛ nabʋlɛ taa. Yee pɔyɔɔdɩ yem se tomnaɣ kɔyɔ, pɩkɛ wonuu kɩlɩzʋʋ tɛ hɔɔlʋʋ nakʋyʋ nɛ mbʋ pɩtɩŋɛ pʋwɛ kedeŋa yɔɔ yɔ. Ɛlɛ, yee ɖɩyɔɔdʋʋ abalʋ yaa halʋ tɛ tomnaɣ tɔm kɔyɔ, ɖɩyɔɔdʋʋ tɔnʋʋ tɩŋa ŋgʋ kɩtamsɩna abalʋ ɛnʋ e-ciyam yɔ kʋ-tɔm.

Lɔnsɩɖɛ kpɛlɛkɩyʋ Spinoza ñɔtɔŋ se, ɛnʋ nɩʋ taa lɛ, pɔyaʋ se tomnaɣ yɔ, pɩkɛ pʋyʋ mbʋ pɩwɩlɩɣ Ɛsɔ keem yɔ.

Piyele lɔnsɩɖɛ kpɛlɛkɩyʋ Leibniz cɔlɔ lɛ, pʋyʋ wezuu tʋ tomnaɣ kɛ Ɛsɔ tɛ ñɩɣyʋʋ nakʋyʋ. Ɛtɔŋ ɖɔɖɔ se tomnaɣ kɛ tɩ-yɔɔ tɛ tʋmɩyɛ labʋ ñɩɣyʋʋ ŋgʋ kɩkɩlɩ tɩ-yɔɔ tɛ tʋmɩyɛ labʋ ñɩɣtʋ kilubitu tɩŋa payɩ yɔ.