Ñɔɔzɩtʋ hɛkʋ taa tʋkaɣ

Contenu supprimé Contenu ajouté
Gnangbade (ndɔncɔɔlɩyɛ | tambasɩ)
Aucun résumé des modifications
Gnangbade (ndɔncɔɔlɩyɛ | tambasɩ)
Added photos
Caŋa 1:
Winston Leonard Spencer Churchill kɛ Angletɛɖɩ tʊ. Palʊlɛ-ɩ evemiye niidozo wiye kamɩŋ fenaɣ taa kɛ pɩnaɣ 1874 taa kɛ ɛjaɖɛ ñʊʊ tʊ ɖaɣ taa kɛ Blenheim. Ɛsɩba kɔlaɣ fenaɣ taa kɛ evemiye nɛɛlɛ wiye kɛ pɩnaɣ 1965 taa. Ɛ-kɛkɛ ŋgilisi ɛjaɖɛ tɛ ɛyʊ.
 
[[File:Churchill portrait NYP 45063.jpg|thumb|ChurchillƉajaa portraitWinston NYP 45063Churchill]]
 
Churchill ka-kɛ kaanaɣ minisi kɛ kewiyaɣ ɛjaɖɛ nɖɩ payaɣ ɖɔɖɔ se Angletɛɖɩ yɔ ɖɩ-taa kɛ pɩnaɣ 1940 pɩkɔ pɩ-sɩnaɣ 1945 pʊtɔbʊ se waaɣ mbilim. Ɛwaza kaɖɔ siŋ kɛ you naalɛ ñɩŋgʊ taa. Ɛkɛ mañɩ mañɩ tʊ weyi patɩlɛɩ nɛ ɛlakasɩ ndɩŋ dɩ. Ɛkɛ ɛyʊ weyi ɛkɛ ɛya ɛsɩŋdaa camɩyɛ yɔɔdɩyʊ yɔ nɛ samaɣ sakɩyɛ welesa-nɛɩ. Mbʊ yebinaɣ nɛ ɛbɩsɩ politiki ɛyʊ susɔ kɛ waasɩ mɩnɩŋ nɛɛlɛ. Ɛtaa-wɛnaɣ ñɩm tɩ yɔ ɖeke tɛ, ehikaɣ ɛ-ñɩm kɛ ɛ-soŋaɣ nɔɔ taa. Ɛ-ɛkɛ ɖɔɖɔ takayasɩ taa mayʊ, nɛ ɖɔɖɔ lɩzʊʊ tʊmɩyɛ laɖʊ susɔ. Alɩwaatʊ ɖoŋ ñɩndʊ taa lɛ, lɩzʊ hɛzʊ na ɛhɔyɛ. Ɛ-caa kɛlɛ Lord Randolph Henry Spencer Churchill nɛ ɛ-ɖoo payawaɣ se Lady Randolph Churchill. Ɛ-caɣ wayɩ kɛ halɩkpayɛ hɔlʊ taa, ɛ-kpakaɣ halʊ lɛ, ɛwɛnaɣ pɩnsɩ niidozo nɛ naanaza mbɩ yɔ. Ɛ-halʊ hɩɖɛ lɛ Clementine.
 
Alɩwaatʊ ndʊ ɛ-gbaɣ tʊ nɛ ɛcɛlɛ ɛtɩ paɣtʊ lɩzɩɣ tʊmɩyɛ yɔ, pɩfɛyɩ peleyi nɛ tʊ ɛtɛ politiki labʊ hɔlʊ taa. Pʊɖɔnaɣ pɩnsɩ ɛsɩ hiŋ loɖo mbɩ yɔ,nɛ ɛtɔɣ minisi kewitʊ ɛsɩ pɩnsɩ niidozo mbɩ yɔ. Pɩcɔ ɛjaɖɛ tɛ kajalaɣ you pazʊ lɛ, ɛlabaɣ tʊmaɣ wena yɔ anaɣ yɔ : ɛ-ɛkɛ tadɩyɛ minisi, takayasɩ mayʊ Home Office, nɛ kɔɔnɔɔ Lɔrd kɛ ɛwadɩyɛ yɔ magɩla wa tomnaɣ (Lord de l’Amirauté) kɛ komina kɔjɔʊ tɛ kɛ d’Herbert Henry Asquith tɛ yɔ. Pɩyɔ yɔ ekewobaɣ kajalaɣ samaɣ paɣtʊ ɖɩlɩsɩyɛ kɛ ɛ-ɛjaɖɛ taa. Ɛ-caa ɛ-tʊma nɔɔ mbʊ, pɩkɔ pɩtalɩ ɛjaɖɛ ŋgilisi ɛjaɖɛ tɛ ñʊʊ sɩkɩyɛ. Ɛsamaɣ nɛ kewiyaɣ taa tɔm hʊyaɣ lɩsaɣ nɛ pawɩlɩ se ɛcɔlɔ pɩlɩnaɣ nɛ pawaɣ pɛ-ɛjaɖɛ. Pɩyɔ palɩsayɩ komina taa. Pɩcɔ nɛ ɛjaɖɛ you naalɛ ñɩŋgʊ lɩʊ lɛ, Churchill tɛ politiki ŋgbɛ kɩfaɖɛ yɔ nɔkɔyʊ maʊʊ lɩmaɣzɩyɛ tɩŋgɩɣ, nɛ pɩcɔ ɛ-pɩsʊ kpɛɣlɛ kpɛɣlɛ wɛʊ ñʊʊsɩɖɛ aleeya ɖɩɖɔyɛ. Ɛwaza tʊmɩyɛ nɖɩ taa kakɛ leeleŋ ɖʊʊ yaa yɔɔyɔ pɩsʊʊ.
 
[[File:Winston Churchill statue, Parliament Square, London (cropped).JPG|thumb|Ɖajaa Winston Churchill statue, Parliament Square, Londres]]
 
Ɛjaɖɛ you susɔʊ naalɛ ŋgʊ lɩ-caɣ lɛ, Churchill ɖanɩ pɩsʊ minisi. Alɩwaatʊ ndʊ tɩtaa lɛ, susɔ Neville Chamberlain ka-seɣ kpelaɣ ŋgaɣ kɔyɔ kɛlɛ. Evemiye hiu agoza fenaɣ taa pɩnaɣ 1940 taa lɛ ɛ-pɩsaɣ ŋilisi ɛjaɖɛ tɛ kajalaɣ minisi.