Ñɔɔzɩtʋ hɛkʋ taa tʋkaɣ

Contenu supprimé Contenu ajouté
ñc 3 révisions importées : Importing from Incubator
Gnangbade (ndɔncɔɔlɩyɛ | tambasɩ)
Liens, liste des pays
Caŋa 1:
[[File:Middle East (orthographic projection).svg|thumb|Middle East (orthographic projection)]]
Tɛtʋ ndʋ payaɣ se Moyen-Orient yɔ, tɩwɛ kpaɣna metitɛranee[[Mediteranee teŋuteŋgu]] pɔɔ nɛ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ hɔɔlʋʋ taa nɛ tiwolo Iiran ɛjaɖɛ kamaɣ yɔɔ nɛ tɩɖɛɛ [[Pakisitaanɩ (Pakistan)|Pakisitaanɩ]] ɛjaɖɛ nɛ Afganistan[[Afganistani (Afghanistan)|Afganistani]] ɛjaɖɛ pɛ-hɛkʋ taa.
 
Moyen-Orient tɛtʋ hɔɔlʋʋ sɔsɔʋ wɛ [[Aazii tɛtʋ wandamm]] taa. Ɛlɛ, tɩ-hɔɔlʋʋ cikpeluu nakʋyʋ sʋ [[Afrɩka tɛtʋ wandamm (Continent africain)|Afrɩka]] nɛ hayi kiŋ hɔɔlʋʋ taa.
 
Moyen-Orient tɛtʋ hɔɔlʋʋ sɔsɔʋ wɛ Aazii tɛtʋ wandamm taa. Ɛlɛ, tɩ-hɔɔlʋʋ cikpeluu nakʋyʋ sʋ Afrɩka nɛ hayi kiŋ hɔɔlʋʋ taa.
[[File:Middle east.jpg|thumb|Middle east]]
 
Ajɛya ndɩ ndɩ wena awɛ Moyen-Orient tɛtʋ taa yɔ, a-hɩla yɔ : Iiraɣ nɛ Izirayɛɛlɩ nɛ Palɛsɩtiini nɛ Yɔrdaanii nɛ Iiraakɩ nɛ Siirii nɛ Liibaɣ nɛ Arabii sawudiiti nɛYemɛnɩ nɛ Omaɣ nɛ Emiratɩ arabʋ waa kɩkpɛndʋ nɛ Kataarɩ (Qatar) nɛ Parayɩnɩ (Bahreïn) nɛ Kowɛɛtɩ nɛ Egipiti nɛ Turikii nɛ Pakistaɣ nɛ Afɩganisɩtaɣ. Halɩ Etazuunii ɛjaɖɛ taa ɛyaa ñɔtɔŋ se Moritanii nɛ Maarɔkɩ nɛ Alɩjeerii nɛ Tunizii nɛ Liibii pa-ajɛya wɛ ɖɔɖɔ Moyen-Orient tɛtʋ taa.
Ajɛya ndɩ ndɩ wena awɛ Moyen-Orient tɛtʋ taa yɔ, a-hɩla yɔ :
* [[Iranɩ (Iran)|Iranɩ]]
* [[Izrɛɛlɩ (Israël)|Izrɛɛlɩ]]
* Palɛsɩtiini
* Yɔrdaanii
* [[Irakɩ (Irak)|Irakɩ]]
* Siirii
* [[Liibaŋ (Liban)|Liibaŋ]]
* [[Arabii-Sahʊditi (Arabie Saoudite)|Arabii-Sahʊditi]]
* Yemɛnɩ
* Omaɣ
* Emiratɩ arabʋ aaa kɩkpɛndʋ
* Kataarɩ (Qatar)
* Parayɩnɩ (Bahreïn)
* Kowɛɛtɩ
* [[Egipiti (Égypte)|Egipiti]]
* [[Tuurkii (Turquie)|Turikii]]
* [[Pakisitaanɩ (Pakistan)|Pakisitaanɩ]]
* [[Afganistani (Afghanistan)|Afganistani]]
 
Halɩ [[Etaazuunii (États-Unis)|Etazuunii]] ɛjaɖɛ taa ɛyaa ñɔtɔŋ se [[Moritaanii]] nɛ [[Marɔkɩ (Maroc)|Marɔkɩ]] nɛ [[Alizeerii (Algérie)|Alizeerii]] nɛ [[Tuniizii (Tunisie)|Tuniizii]] nɛ [[Liibii (Libye)|Liibii]] pa-ajɛya wɛ ɖɔɖɔ Moyen-Orient tɛtʋ taa.
 
Ajɛya wena awɛ Moyen-Orient tɛtʋ taa awɛna sɔnzɩ ndɩ ndɩ sakɩyɛ. Ajɛya ana, alakɩ ɖɔɖɔ Pɛɛrɩsɩ (Perse) nɛ Turikii nɛ Aarabʋ nɛ Kuridi (Kurde) nɛ Juwifu (Juives) pa-ajɛya taa sɔnzɩ.
 
[[File:Middle_East_geographic.jpg|thumb|Middle East geographic]]
Kʋnʋmɩŋ weyi pakɩlɩɣ yɔɔdʋʋ ajɛya wena awɛ Moyen-Orient tɛtʋ taa yɔ ɛnʋʋ yɔ Iiraɣ ɛjaɖɛ kʋnʋŋ nɛ Turikii ɛjaɖɛ taa kʋnʋŋ nɛ aarabʋ[[Arabɩɩ kʊnʊŋ]] kʋnʋŋEbre[[Hɛbra kʋnʋŋkʊnʊŋ]].
 
Pɩnaɣ 1902 taa pacalɩ Moyen-Orient tɛtʋ hɩɖɛ haʋ. Sɔɔja sɔsɔ Alfred Mahan hana tɛtʋ ndʋʋ hɩɖɛ ńɖɩ. Sɔɔja sɔsɔ ɛnʋ, ɛkɛ Amerika tɛtʋ taa tʋ.