Ñɔɔzɩtʋ hɛkʋ taa tʋkaɣ

Contenu supprimé Contenu ajouté
ñc 8 révisions importées : Importing from Incubator
Gnangbade (ndɔncɔɔlɩyɛ | tambasɩ)
LIens
Caŋa 5:
| Ɛjaɖɛ tɛ tampaɣ = [[File:Coat of arms of Congo-Kinshasa (1963-1971).svg|75px]]<br>Koŋo Kinsasa Ɛjaɖɛ tɛ tampaɣ
| image_map = [[File:LocationDRCongo.svg|190px]]<br>Koŋo Kinsasa tɛlɛŋa
| official_languages = .[[Fransɩ kʊnʊŋ]]
| capital = [[Kinsasa .(Kinshasa)|Kinsasa]]
| government = .
| president = Ɖajaa Joseph Kabila
Caŋa 14:
| population_density_km2 = 75.9
| cctld = .
}}'''Koŋo Kinsasa''' kɛna Afrikɩ nɛ hɛkʊ nɛ hɛkʊ taa ɛjaɖɛ naɖɩyɛ nɛ ajɛya wena ayɔɔdɩɣ [[Fransɩ kʊnʊŋ]] yɔ a-taa lɛ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa kɛ ɛyaa kɩlɩ ɖɔʊ. [[Afrɩka tɛtʊ tɔm|Afriki]] taa payɩ lɛ Koŋo Kinsasa kɛna nanza ñɩnɖɛ kɛ ɛyaa samaɣ ɖɔʊ taa. Payaɣ Koŋo Kinsasa yem se Koŋo yaa Demkarasii KoŋoseKoŋo se paɖʊ tʊkaɣ ŋga kɛwɛɛ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ nɛ [[Kɔŋgo Pirazaaviili (République du Congo)|Koŋo Pirazaviili]] pɛhɛkʊpɛ-hɛkʊ taa yɔ.
 
Kpaɣ pinzi 1908 nɛ 1960 taa lɛ payawaɣ-ɖɩ se Koŋo Pɛlɩzɩ yaa Koŋo-Lewopolidivili pikɔɔ pɩsɩna pɩnaɣ 1966. Pɩnaɣ ŋga ka-taa kɛ Kɩnsasa pɩsa ɛjaɖɛ dɩnɛ ɖɩ-tɛtʊ sɔsɔtʊ. Pikɔma pɩtalɩ 1971 nɛ 1977 lɛ, ɛjaɖɛ ɖɩnɛ patʊʊ-ɖɩ hɩɖɛ se Sayiiri. Afriki kpeekpe taa lɛ, [[Alizeerii (Algérie)|Alizeeri]] wayi lɛ Koŋo kɛna ɛjaɖɛ naalɛ ñɩnɖɛ nɖɩ ɖɩkɩlɩ walɩɣ yɔ. Ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩkpaɣna [[Atlantique teŋgu|Atilantiki lɩŋgamʊLɩŋgamʊʊ]] kɛ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa nɛ ɖɩlɩzɩna Koŋo[[Koŋgo pooPɔɔ]]. Ɛjaɖɛ ɖɩnɛ nɛ hayi kiŋ lɛ lakʊ sɔsɔʊ ɖeɖe wɛna, wɩsɩ ɖɩlyɛ taa lɛ pʊŋ nɛ piyasi ɖeɖe ñɛwɛna. Ɛjaɖɛ ɖɩnɛ nɛ hadɛ kiŋ lɛ pʊŋ weyi ɛ-ñʊŋ taa wɛ landammm yɔ nɛ tɛtɛɛ ñɩm wɛ peeɖe ɖɔɖɔ. Ɖooo wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa ɛzɩ kilomɛtanaa 40 mbʊ yɔ lɛ, ɛjaɖɛ ɖɩnɛ Atilantiki lɩŋgamʊʊ ñɛwɛna.
 
Kabindaa ([[Aŋgoola (Angola)|Aŋgola]] ɛjaɖɛ) nɛ Koŋo Pɩrazaviili ajɛya wɛna koŋo Kinsasa nɛ wɩsɩ ɖɩɖʊyɛ taa piyele nɛ [[Santrafriki (République centrafricaine)|Santirafriki]] ɛjaɖɛ nɛ [[Sudaanɩ Hadɛ Kiŋ (Soudan du Sud)|Sudanɩ Hadɛ kiŋ]] ɛjaɖɛ wɛna hayi kiŋ; wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa lɛ ajɛya wena awɛɛ yɔ anaa yɔ: [[Ugandaa (Ouganda)|Ugandaa]], [[Purundi]][[Tanzani (Tanzanie)|Tanzanii]]; pɩkazɩ [[Sambii (Zambie)|Sambii]] nɛ Aŋola kiŋ ajɛya wɛna hadɛ kiŋ. Koŋo Kinsasa wɛ keteŋa kpeekpe ajɛya wena anɩɣ nɛ ayɔɔdɩɣ fransɩFransɩɩ kʊnʊŋ yɔ a-ŋgbɛyɛaŋgbɛyɛ taa ɖooo pɩnaɣ 1977. FransɩFransɩɩ kɛna kʊnʊŋ ŋgʊ pawɩlɣ sukilinaa taa nɛ pɔyɔɔdɩɣ komina tʊmaa taa yɔ.
 
FransnɩFransɩɩ wayɩ lɛ, kʊnʊmɩŋ naanza nɩyɛ wɛɛ nɛ pɔyɔdɩɣpɔyɔɔdɩɣ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa, ɛnʊ yɔ: kikoŋokiKoŋo,liŋala Liŋala, tisilubaTisilubasiwahiliikiSiwahilii.
 
{{Afrɩka}}