Ñɔɔzɩtʋ hɛkʋ taa tʋkaɣ
Contenu supprimé Contenu ajouté
Creation d'une page sur oxygène |
Catégorie, liens |
||
Caŋa 1:
Ɔkɩsɩzɛnɩ kɛ kpɛlɩ kpɛlɛkʊʊ taa pɩyʊ weyi ɛ-ñʊʊ mayaɣ kɔyɔ 8 nɛ yʊsaɣ ñɩŋga yɔ O. Ɛnʊ kɛna nɔɔ ɖɛyʊ salɩkɔzɛnɩ waa kpeɣlʊʊ taa, nɛ nabʊyʊ taa payɣ se ɔkɩsɩzɛnɩ waa hɔɔlʊʊ. Ɛyaa naalɛ ñɩnɩna nɛ pana pʊtʊ ɛnʊ, Sʊyɛdɩ tʊ Carl Wilhelm Scheele kɛ Uppsala tɛtʊ taa pɩnaɣ 1772 nɛ Piritaniki tʊ Joseph Priestley Viltshire tɛtʊ taa pɩnaɣ 1774. Pɛcɛlɛ-ɩ hɩɖɛ mbʊ se ɔkɩsɩzɛnɩ pɩnaɣ 1777 ɛlɛ Antoine Lavoisier [[Paarii]] tɛtʊ taa hana hɩɖɛ nɖɩ pɩtɩŋna [[krɛsɩ kɩbɩnʊʊ kʊnʊŋ|krɛkɩ kɩbɩnʊʊ kʊnʊŋ]] yɔɔ se ὀξύς / oxys (cʊlʊ cʊlʊ pʊ-tɔbʊʊ se cɩnɛ se ñɩmɩŋ) nɛ γενής / genês (lʊlʊʊ tɛ).
Ɖɩha
Kpɛlɩ kpɛlɛkʊʊ tɛ kɔtɩɩ kɩɖam weyi ɛ-yʊsʊʊ mayaɣ kɔyɔ O2, keeke taa ɛnʊ payaɣ se ɔkɩsɩzɛnɩ nɛ kpɛlɩ kpɛlɛkʊʊ tɩnaa ya-ɩ se dɩyɔkɩsɩzɛnɩ, ɛ-taa wɛ ɔkɩsɩzɛnɩ tɛ pɩyʊ kɔtɩɩ waa naalɛ, nɛ pɔɖɔkɩ ɖama nɛ tamtʊ. Kedeŋga taa sɔŋaɣ ɛwɛ camɩyɛ kɔyɔ, dɩyɔkɩsɩzɛnɩ kɛ fefeku, kedeŋga taa kɔzɩ kɔzɩ teŋgu cɔlɔ kɩ-tɛ ɖɔʊ maɣna 20,8%.
Sakɩyɛ taa lɛ, keŋga kpeekpe taa ɔkɩsɩzɛnɩ kɛ pʊtʊ naatozo tʊ eyi ɛɖɔ piŋ ɛzɩ
Ɖooo kiɖe tɛɛ lɛ, ɛjaɖɛ taafɛyɩna dɩyɔkɩsɩzɛnɩ. Ɛnɛ ʊnʊyɔ ɛma ɛ-tɩ pɩtɩŋna mʊntʊsʊʊ manaʊ tɛ mbʊ tɩŋ, aɖɔnlɛlɛɛ nɛ ŋñɩɩ cɛkaɣ tɩnaa, pʊtʊnaa pɛnɛ palɩɣ yɔ pɩtalɩ ɛzɩ pɩnzɩ miiliyaarɩ waa 2,8 mbʊ yɔ. Dɩyɔkɩsɩzɛnɩ kʊʊ kpɩna wena atɔsɔɔlɩ
[[Category:Kpɛli pɩyʋʋ pɩlʋʋ kpata]]
|