Karol Józef Wojtyła (pɔyɔɔdʊʊ se ˈka.ɾɔl ˈju.zεf vɔi̯.ˈtɨ.wa) Wadowice, pʊñɔtɩna Cracovie Pɔlɔɔñɩ ɛjaɖɛ taa, kpaɣ pɩnaɣ 1920 agoza fenaɣ kɩyakʊ 18 Fatiikaŋ, ɖomaɣ fenaɣ kɩyakʊ 2 pɩnaɣ 2005, ɛkɛ Pɔlɔɔñɩ cɔjɔ layʊ, ɛkɛ episikɔpʊ, pʊwayɩ yɔ ɛpɩsɩ cɔjɔ kpaŋgbamʊ Cracovie tɛtʊ taa, ɛkɛ cɔjɔ toko kɩsɛmʊʊ tʊ, palɩzɩ-ɩ nɛ ɛkɛ katoliki cejewiye tɛ papa aloma fenaɣ kɩyakʊ 16 pɩnaɣ 1978 kɛlɛ paya-ɩ Jean-Paul 2 tʊ (latɛŋ kʊnʊŋ taa lɛ, Ioannes Paulus II, Itaalii taa Giovanni Paolo II, Polonɛɛ taa lɛ, Jan Paweł II). Katoliki ɛyaa ya-ɩ Jean-Paul 2 Kiɖeɖeu ɖooo alɩwaatʊ ndʊ paɖʊ-ɩ kiɖeɖema taa yɔ.

Dad_Visite_Officielle_Vatican_Pape_Jean_Paul_II_(cropped)
George_H_W_Bush_and_Pope_John_Paul_II_(cropped)
John_Paul_II_Brazil_1997_2

Ɛkɛ sukuli laɖʊ Pɔlɔɔñɩ sukuli kɩtɛzʊʊ taa ɛyʊ yɔɔ maɣzɩm kpɛlɛkʊʊ pɩlʊʊ taa mbʊ lɛ, ɛlakɩ amʊʊza eyaa mba pataasɔɔlɩ Caama ñɩma tɔm taa, wayi yɔ ɛsʊ mɛɛsaɣ tɛɛ fata naa pɩlʊʊ taa pɩnaɣ 1942. Pakpa-ɩ cɔjɔtʊ pɩnaɣ 1946, lɛ ɛtɛma labʊ sukuli RoomFransɩɩ, ɛkɛ cɔjɔ layʊ Pɔlɔɔñɩ kpɛndɛ ñɩm tɩnaa tɛ pɩnaɣ 1948 kɛ evebiyaa cɔlɔ. Ɛtɛma maʊ ɛ-tɛ tɔm kɩcɔɔlɩtʊ takayaɣ pɩcɛlɩna sɔɔlɩm kɔzɩ kɔzɩ hɔʊ taa sɔɔlɩm yɔɔ lɛ, cɔjɔ toko kɩsɛmʊʊ tʊ Saapieha ya-ɩ sukuli kɩtɛzʊʊ taa. Ɛpɩsɩ pɩnaɣ 1958 episikɔpʊ weyi ɛkɩlɩ kɛʊ pɩɣa yɔ Pɔlɔɔñɩ ɛjaɖɛ taa.

Ɛwɛ Fatiikaŋ tɛtʊ taa lɛ, ɛsɩma kʊnʊmɩŋ sakɩyɛ nɛ Ɛsɔ tɔm ɖɔɖɔ sakɩyɛ kɛlɛ ɛpɩsɩ sɔsɔ nɔɔ taa tɔm ɖɛzɩyʊ episikɔpʊ pɩlʊʊ taa Pɔlɔɔñɩ, mbʊ yebina nɛ ɛsɩnda Paul 6 tʊ tɩlɩ-ɩ piŋ. Ɛpɩsɩ cɔjɔ kpaŋgbamʊʊ nɛ ɖɔɖɔ cɔjɔ toko kɩsɛmʊʊ tʊ mbʊ pɩnaɣ 1968 (evebupɩɣa yem), ɛkandɩ nesi tɛɛ tʊma tɩnaa yɔɔ kpɛndɛ ñɩm tɩnaa tɛ, ɛkandɩ ɛyʊ waɖɛ yɔɔ.

Ɛ-tɛ cɔjɔtʊ ɖoŋ (pɩnzɩ 26, fenasɩ 5 nɛ kɩyakɩŋ 18) kɛ kpaɣ sɔnɔ alɩwaatʊ tʊnɛ tɩ-taa naatozo ndʊ tɔm kɛdɩtʊ hɔɔlʊʊ taa katoliki ɛyaa tɛ sɩɩna Pierre kiɖeɖeu nɛ Pie 9 tʊ. E-kewiyitu alɩwaatʊ taa ewoba ajɛyɛ 129 taa, ɛyaa mba patɩlɩ yɔ patalɩ ɛyaa miliiyɔɔ waa 500, ɛlaba kedizasɩ sɔsɔsɩ sakɩyɛ, ɛɖʊ laŋhɛzɩyɛ taa ɛyaa 1340, ɛpɩsɩ ɛyaa 483 kiɖeɖema.