Papuwazii Kinee Kɩfalʊʊ

Papuwazii Kinee Kɩfalʊʊ kɛna Oseyanii ilemiye taa ɛjaɖɛ naɖɩyɛ nɛ ɖɩwɛ Oseyanii ilemiye taa nɛ Pasifiki Lɩŋamʋʋ kɩ-tɛ wɩsɩ ɖɩɖʊyɛ nɛ hadɛkiŋ, hayʊ kiŋ lɛ, Ositraalii tɛtʊ wɛna piyele nɛ wɩsɩ ɖɩɖʊyɛ taa yele lɛ, tɛtʊ ndʊ lɩm cɔ- tʊ nɛ pɩta nɛ payaɣ-tʊ Salomɔɔ yɔ tɩwɛna.

Papua New Guinea (orthographic projection)
Flag of Papua New Guinea
PapuaNewGuineanandson

Pamaza Papuwazii Kinee Kɩfalʊʊ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-walanzɩ lɛ, panaa se ɖɩ-walanzɩ talɩ 462 840 km2. Ɖooo pɩnaɣ 2013 taa pakalɩ kɩgalʊʊ kɛ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa lɛ pana ɛyaa ɛzɩ 6 431 902 yɔ. Ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa yee pakalɩɣ ɛyaa km2 taa kɔyɔ, panaɣ-wɛ ɛzɩ 14 yɔ. Salaŋ fenaɣ 16 pɩnaɣ 1975 kɛ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩmʊ ɖɩ-tɩ yɔɔ wɛʊ. Payaɣ Papuwazii Kinee Kɩfalʊʊ kewiyaɣ yɔɔ kandɩyʊ kɩfalʊ se Elisabeth II nɛ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-tɛ komina ñʊʊdʊ kɩfalʊ payaɣ se Bob Dadae.

Kʊnʊmɩŋ weyi pakɩlʊʊ yɔɔdʊʊ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-tɛ komina tʊma taa nɛ pawɩlʊʊ-ɩ sukulinaa taa ɖɔɖɔ yɔ, ɩnʊ lɛ Ɛŋglisi, Tɔkɩ pisɛɛ, Hiri Motu nɛ ndamaa kʊnʊŋ. Liidiye nɖɩ pɔtɔkjɩ-ɖɩ peeɖe yɔ payaɣ-ɖɩ se Kina.

Ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa tɛtʊ sɔsɔtʊ payaɣ se Pɔɔrɩ Maarɛsbii nɛ yee ɛyʊ ɛsɔɔlaa se ɛyaa nɔɔyʊ kɛ kaŋgalafu yɔɔ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa kɔyɔ, pɩkɛna-ɩ kɩjɛyʊʊ se ɛma +675 ɛ-tɛ kaŋgalafu kpata yɔɔ pʊcɔ ŋɛ ɛɛma pɩtɛ ɛyʊʊ kaŋgalafu nimaɣ mayaɣ. Pakpazʊʊ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-tɛ kɩɖaʊ kɛdɛɛka nɛ pɛtɛ nɛ petee wendu ɖɔɖɔ nɛ pɛtɛ lɛ, pocosuu se Ɖɩkpɛndʊʊ ɖɩ-tɛ ndɩ ndɩ wɛtʊ taa.