Richard Wagner

Informa
Ɛ-ɛjaɖɛ Caama
Ɛ-tʋmɩyɛ soo maɖʋ sɔɔ
Ɛ-ɖɩlʋlɩyɛ Leipzig, Caama
E-efemiye kɩlʋlɩyɛ Agoza fenaɣ kɩyakʋ 22 n̄ɩŋgʋ wiye, pɩnaɣ 1813
Ɛ-ɖɩsɩbɩyɛ Feeniizi, Itaalii
E-efemiye kɩsɩbɩyɛ Lɛlaɣ fenaɣ kɩyakʋ 13 n̄ɩŋgʋ wiye, pɩnaɣ 1883

Wilhelm Richard Wagner, palʊla-ɩ agoza fenaɣ kɩyakʊ 22 pɩnaɣ 1813 Leipzig tɛtʊ nɛ ɛsɩ lɛlaɣ fenaɣ kɩyakʊ 13 pɩnaɣ 1883 taa Venise tɛtʊ taa. Ɛɛkɛ hendu lɩzɩyʊ, amʊza ñʊʊ tʊ, tɔm mayʊ sɔsɔ, hendu teyaa ñʊʊ tʊ nɛ ɛke; ɛyʊ weyi etisi lelaa lɩmaɣza yɔɔ yem yɔ keɖeɣa tʊma alɩwaatʊ taa, kɔzɔ kɔzɩ pasɩmɩ-ɩ nɛ ɛtɛ laŋɩyɛ taa siziŋ hendu ndʊ ɛlɩzɩ tʊ tɩkpɛndɩ nɛɛlɛ nɛ nanza yɔ nɛ leleŋ hendu yɔ ɖɔɖɔ, nɛ kajalaɣ hiu ñɩndʊ mbʊ yɔ peteu-tʊ paa ɖoye kɛ pɩnaɣ taa kazantʊ ndʊ palɩzɩ-tʊ pɩnaɣ 1876 yɔ.

RichardWagner

Ɛkpasa camɩyɛ nɛ ɛtɩlɩ tabalɩyɛ labʊ nɛ nesi tɛ tʊma nɛ lɔŋ sɩnɖa sɔsaa se ɛpɩzɩ nɛ ɛlɛzɩ pɛ-tɛ cɩkpɛndʊʊ tɛ laɣsɩ amʊza taa mbʊ lɛ, pɩpazɩ pɩkɛdɩna ɛ-tɛ alɩwaatʊ taa ɛyaa nɛ ɛ-tɔm. E-nesi tɛ tʊma pɩtɩŋa mbʊ pʊwɛ ɖeu ceɣ yɔɔ pazɩ pɩwɛ ɖeu piŋ miiziki hɔɔlʊʊ taa kɛ e-evbutu alɩwaatʊ taa. Richard Wagner pɩsɩ laŋɩyɛ taa lɩmaɣza hendu teyu sɔsɔ kpaɣɖʊ 19 alɩwaatʊ taa nɛ ɛ-tɔm caɣ yuŋ wɩsɩ ɖɩɖʊyɛ taa ajɛyɛ taa.

Rhinegold and the Valkyries p 050

Palʊla Richard Wagner agoza fenaɣ kɩyakʊ 22 pɩnaɣ 1813 kɛ Brühl habɩyɛ mayaɣ natozo ŋga yɔ ɛsɔda kuduyuu naalɛ ŋgʊ taa akɔma ɖɩɣa ŋga payaɣ se Zum roten und weißen Löwen (tɔyʊ kɩsɛmʊ nɛ kʊhʊlʊmʊ akɔma ɖɩɣa) Yuda ɛyaa egeetiye taa kɛ Leipzig tɛtʊ taa. Wagner kɛ pɩɣa nakʊ ñɩŋa Carl Friedrich Wagner hɔʊ ŋgʊ ɛɖʊ-kʊ pɩnaɣ 1798 taa.

The Ride of the Valkyries by William T. Maud

Carl kɛ tɔm hʊyaa tʊmɩyɛ ɖɩlaɖɛ taa ɛyʊ kɛ Leipzig tɛtʊ taa fulisi naa tɛ, ɛkɛ ɛyʊ weyi ɛsɩma lɔŋ piŋ yɔ nɛ ɛlakaɣ hendu teu tɛ amʊza. E-ɖoo kɔyɔ Johanna Rosine Paetz (1774 ŋtalɩ 1848), anasaayɩ tɔnasɩ tʊmɩyɛ ɖɩlaɖɛ taa tʊ nɔyʊ pɛlɛ, ɛsa taakuli camɩyɛ ɛlɛ ɛsɩma lɔŋ ɖɔɖɔ. Pɩɣyɩyaa cɔɔcɩ tɩnaa paakɛwa, pɔsɔ-ɩ Ɛsɔ tɛ lɩm Thoma Kiɖeɖeu kpaŋ taa kɛ Leipzig tɛʈʊ taa kɩyɛɛna fenaɣ kɩyakʊ 16 pɩnaɣ 1813 nɛ paya-ɩ se Wilhelm Richard Wagner. Ɛ-caa sɩba lɛ, ɛwɛna fenasɩ loɖo.

Wagner - Der fliegende Holländer - Senta is faithful unto death - From an old print - The Victrola book of the opera

Kɩyɛɛna fenaɣ kɩyakʊ 28 pɩnaɣ 1814 lɛ, e-ɖoo walɩ Carl Friedrich taabalʊ, ɛlakaɣ amʊza ɖɔɖɔ ɛnʊ yɔ Ludwig Geyer. Wagner cejewiye yele ɖɩpɩsɩ ɖɩcaɣ Dresden tɛtʊ kɛ Geyer ɖɩɣa taa, ɛlɛ weyi ɛsɩkɩ pɩnaɣ 1821 taa ɛlɛ, ɛtapɩzɩda eheyi Wagner ɛ-kʊñɔŋ tɔm ɖɔɖɔ ɛzɩ ɛ-hɩɖɛ nɖɩ paya-ɩ se Richard pɩkɔ pɩtalɩ ɛ-pɩnzɩ 14 yɔ, mbʊ yebina nɛ ɛmaɣzɩ se Geyer kɛnɛ ɛ-caa kʊlʊlʊ.

Mbʊ yebina nɛ ɛ-lɩmaɣza kajalaɣ takayaɣ taa, ŋga ɛya se Me-wezuu tɔm yɔ taa lɛ, ɛwɩlɩ ɛ-tɩ ɛzɩ ɛkɛ Geyer pɩɣa yɔ. Cosina Wagner tʊma kajalaɣ ñɩnaa nayɛ taa lɛ, tɔmʊʊ ŋgʊ ɛzɩ patɛm-kʊ ɖʊʊ taɣtʊ takayasɩ taa yɔ pahɩzɩ-kʊ nɛ pɛlɛzɩ-kʊ nɛ Friedrich Wagner hɩɖɛ.

Richard Wagner - Ride of the Valkyries
Tannhaüser Overture