Sufɩlɛɛrɩ

Ñɩyʊ kʊtɔɔʊ yaa ñɩtʊ kʊtɔɔtʊ kɛna tɩŋ tɔɔnaɣ ŋga pahayʊ-kɛ ka-ñɩtʊ yaa ka-hatʊ yɔɔ yɔ. Ñɩtʊ kʊtɔɔʊ ndʊ pɔyɔɔdʊʊ tʊ-tɔm cɩnɛ yɔ payaɣ-tʊ se suu-hɛtʊ. Suu ñɩyʊ kʊtɔɔʊ kʊnɛ pahayʊʊ-kʊ yɔ tɩ-hatʊ yɔɔ pahayɩɣ-kʊ mbʊ pɔyɔɔ yɔ, pɩkɩlɩ ɛzɩ tɩŋ cɔka kʊtɔɔtʊ lɛɛtʊ yɔ, ñɩtʊ kʊtɔɔtʊ tʊnɛ tɩ-wɛ camɩyɛ lɛfɩɩɩ nɛ lɛŋ ɖɔɖɔ pɔtɔkɩ-tʊ.

Ñɩyʊ kʊtɔɔʊ yaa ñɩtʊ kʊtɔɔtʊ yaa ɖɔɖɔ suu-hɛtʊ kaakɛ huuye kʊɖʊmɖɩyɛ ɛlɛ ɖeɖe nɛ sɔnɔ yɔ huwa naatozo wɛna. Kacalaɣ ñɩndʊ ndʊ tɩɩwɛɛ yɔ, tɩɩkɛ kʊhʊlʊmɩŋ nɛ pɩwayɩ yɔ lɛɛtʊ lɩwa nɛ tʊtʊ wɛ ɛzɩ tɩŋ hɛtʊ lɩm yɔ nɛ lɛɛtʊ ñɛwɛɛ kɩsɛɛmɩŋ caʊʊʊ. Pʊcɔ nɛ papɩzɩ pɔtɔɔ suu-hɛtʊ tʊnɛ lɛ, pɩwɛɛ se pɔsɔʊ-tʊ nɛ tɩ-hɛkʊ taa piye nɖi ɖɩlɩʊ kuŋgulum yɔ ɖɩpɑɣlɩ lɛ, pɩkɛna kɩcɛyʊʊ se pɛsɛtɩ-ɖɩ pɩtɛkɛ mbʊ yɔ suu ŋgʊ kɩpɩsʊʊ tɔɔnzɩ yaa ŋgʊm. Agoza fenaɣ yaa mɩsɩkʊm fenaɣ taa kɛ pakɩlʊʊ yaa pɩwɛɛ se pahayɩ suu-hɛtʊ kʊnɛ mbʊ pʊyɔɔ yɔ kɩsɔɔla lɩm czmɩyɛ se pɩsa nɛ kɩpaɣlɩ camɩyɛ.

Tɔɔnasɩ nzɩ papɩzʊ pesidi suu taa nɛ pɩwɛɛ camɩyɛ yɔ sɩɖɔɔ nɛ sɩ-taa kɔyɔ: tɩmaatɩ, kaabʊ, karɔtɩ, kela nɛ pesidina num mbʊ ɛyʊ sɔɔlaa yɔ. Papɩzʊʊ pasɩɩ suu nɛ kileɖi. Ɛlɛ yee pɩkɛ nikaɣ ŋgbaʊ taa ɛyʊ ɛsɔɔlaa se ɛsɩɩ kɔyɔ, pɩwɛɛ se ɛhɔkɩ-kʊ anwa huyuu taa nɛ ɛzɩ ɛlɛ pɩtaakɩlɩ leɖʊʊ nɛ pʊcɔ ɛɛlɩzɩ se ɛtɔkɩ. Ɛlɛ ɛyʊ ɛfɛyɩna nikaɣ ŋgbaʊ kɔyɔ ɛpɩzʊ ɛsɩɩ ɖenɖe nɩkaɣ wɛ camɩyɛ yɔ nɛ pɩtaa wɩlɩ mbʊ pʊyɔɔ yɔ, lɛŋ ɖeke pɔtɔkɩ.

Papɩzʊ pesidi paa nandʊ ndʊ, lɩm ñɩndʊ yaa kuɖoŋgutu yaa ɖɔɖɔ ɛzɩ kpakpasɩ kɩwɩsɩ yaa lɩm ñɩnzɩ; sɔsɔsɩ yaa cikpesi. Ɛlɛ yee pɩkɛ nandʊ ndʊ poɖoŋga yɔɔ yɔ pɩkɩlɩ ɖeu. Keteŋa kpeekpe taa pɩnzɩ 2003-2004 taa lɛ ajɛya naatozo kacalaɣ ñɩna wena a-taa pakɩla hayʊ suu yɔ ana lɛ Siini ɛjaɖɛ, nɛ pɩtɩŋ Ɛndɩ ɛjaɖɛ nɛ

naatozo ñɩnɖɛ yɔ Itaalii. Ɛlɛ yee pɔcɔna keteŋa kpeekpe taa kɔyɔ, tɔɔnɩnaa pɩsʊʊ patalɩ ɛzɩ 16 183 119 yaa 16 383 583.