Tɛtʊ putuuɖe hayʊ kiŋ

Tɛtʊ putuuɖe wɛna hɔɔlɩŋ nɩnza: wɩsɩ ɖɩlɩyɛ, wɩsɩ ɖɩɖʊyɛ, hayʊ kiŋ nɛ hadɛ kiŋ. Hayʊ kiŋ ha siɣye nɛ hadɛ kiŋ. Ɛyʊ ɛtaza pɩ-taa siŋŋŋ kɔyɔ ɛnaɣ se Caama kʊnʊŋ taa lɛ, hayʊ kiŋ nɩɩzɩna mbʊ pɩwɛna wɩsɩ lɩmɩyɛ yɔɔ yɔ. Latɛnɩ taa pakpaɣ tɛtʊ hayʊ kiŋ nɛ pamaɣzɩna tɩyɩnzɩ nasɩyɛ lʊbɛ. Tɩyɩnzɩ nzɩ payaɣ kabɩyɛ taa se cɛlɛm mɔ-nɔ. Mbʊ pʊyɔɔ yɔ tɩyɩnzɩ nzɩ sɩwɛbɛzɩ mɩlʊ hɔŋgʊ nɔ nɛ pɔɖɔɔnɩɣ-ɩ kʊɖɔɔnʊ yɔ. Kacalaɣ ñɩnzɩ lɛ, lɛɛka wɛ lɛɛka wayɩ. Kalɩmʊʊdʊ pee kɛna ɖɔɖɔ tɩyɩnzɩ nzɩ sɩwɛ com yɔ nɛ aalɩʊ alɩwaatʊ kʊɖʊmtʊ yɔɔ kɛ paale. Ɛlɛ ana ɖɛʊna tɩyɩŋbalʊ nɔɔ paale. Ɛyʊ eleki yɔ tɩyɩŋga kanɛ ŋga wɩlɩʊna-ɩ ɖeyi ɖeyi ɖenɖe ɛwɛɛ yɔ, mbʊ pʊyɔɔ yɔ tɩŋbalʊ wɛna hayʊ kiŋ.

Tɛtʊ wɛɖʊʊ nɛ tɩ-tʊʊzʊʊ kpɛlɛkʊʊ taa lɛ, hayʊ kiŋ wɛ nabʊlɛ taa. Kacalaɣ taa lɛ, hayʊ kiŋ ŋgʊ kɩkpaɣ ñɩɣtʊ yɔ nɛ tɛtʊ wɛɖʊʊ tɛ tʊʊzʊʊ. Hɔɔlʊʊ kʊnɛ ŋgʊ cɔʊna tɛtʊ haɣ ɛsɛ nɛ wɩsɩ yaa cɩkpɛndʊ nɛ pɩkɛʊ wɩsɩ taa yaa ɖoo taa. Hɔɔlɩŋ ɩnɛ, ɩfɛyɩ ɖoli kʊɖʊm. Ñɩnɩya mba pɛwɛ tambaɣ ŋga payaɣ-kɛ se Poli Arktiki yɔ (Poly-Arctique) yɔ pamaɣza-ɩ pɩnaɣ 2007 lɛ, hayʊ kiŋ hɔɔlʊʊ ŋgʊ kɩkpaɣ ñɩɣtʊ yɔ, kɩ-kɔlɔmʊʊ wɛna 83,95° N piyele kɩ-ɖaɣlakɩŋ taa ñɛwɛɛna 121,02° O. Hɔɔlʊʊ kʊnɛ kiposina tɛtʊ tʊʊzʊʊ wɛɖʊʊ ñɩŋgʊ nɛ kilomɛtanaa 673. Kɩ-cɔʊ taa maɣna kilomɛtanaa 55 yɔ kɛ pɩnaɣ taa yaa mɛtanaa 150 kɛ efemiye taa yaa ɖɔɖɔ mɛtanaa loɖo kɛ ñɩɣyʊ kʊɖʊmʊ yɔɔ.