Angélique Kidjo

Palʊla Angélique Kpasseloko Hinto Hounsinou Kandjo Manta Zogbin Kidjo kɛ hasiyaɖɛ fenaɣ kɩyakʊ 14 pɩnaɣ 1960 kɛ Wiida tɛtʊ taa, Penɛɛ ɛjaɖɛ taa. Ɛ-hɩɖɛ kɩsɛsɛyɛ kɛlɛ Angélique Kidjo nɛ ɛkɛ Penɛɛ ɛjaɖɛ taa hendu teyu sɔsɔ nɔɔyʊ. Ɛwɛ keteŋga kpeekpe taa halaa mɩnɩʊ waa mba peciɣda keteŋga nɛ pa-lɩmaɣza kɩpana yɔ.

Angélique Kidjo caa kɛ Fon tʊ nɛ ɛlakɩ tʊmɩyɛ kɛ ɖenɖe peyekɩɣ yaa pamʊʊ takayɩsɩ nɛ payaɣ se postɩ yɔ nɛ e-ɖoo kɛ yʊrʊba tʊ nɛ ɛkɛ hala mba palakɩ amʊzɛ nɛ tanaʊ yɔ pɔ-nɔɔyɔɔ ɖɛyɔ nɔɔyʊ. Angélique Kidjo kɛna pɩɣa lʊbɛ ŋga kɛ pɩya hiu taa. Pɩya sɩnɛ sɩsɔɔla tatasɩ ɛzɩ Johnny Hallyday yaa Claude François yɔ siwelesɩɣ nɛ sɩkpɛlɛkɩɣ aŋgilisi tɔm kɛ sukuli taa. Angélique Kidjo kaawɛna pɩnzɩ looɖo lɛ ɛsʊ e-ɖoo tɛ tʊmɩyɛ taa.

Mbʊ yebina nɛ ɛ-kalɩzaɣ pazɩ kasʊʊ hendu teu nɛ pɛ-tɛ sɔnzɩ payɛ. Kacalaɣ weyi ɛɛcʊɖa-ɩ yɔ ɛnʊ lɛ Miriam Makeba nɛ Bella Bellow, weyi ɛlɛ kɛ Togo tʊ yɔ. Ɛzɩma e-hendu kaawɛ ɖeu camɩyɛ yɔ, piyebina nɛ ɛcɔɔ Afrika nɛ wɩsɩ ɖɩɖʊyɛ taa ajɛya sakɩyɛ taa. Pɩnaɣ 1983 taa kɛ ewoba Paari tɛtʊ taa, Fransɩ ɛjaɖɛ taa nɛ pɩlaba pɩnzɩ hiu lɛ ɛlʊlɩ ɛ-kalaɣ pɩɣa. Paa ɛwɛɛ ɛlakɩ tʊmɩyɛ se ɛhɛyɩ e-sukuli yɔɔ kɔyɔ, ɛɖɩɣna hendu teu sukuli wobo.

Kidjo kɛna UNICEF taa mba palʊkɩ se ɛyʊ ɛlɩɩ tanim taa yɔ pa-taa nɔɔyʊ kpaɣ ɖooo pɩnaɣ 2002. Mbʊ sɩnna-ɩ nɛ ɛpɩzɩ ɛcɔɔ Afrika ajɛya sakɩyɛ taa. Ɛtʊla pɩlɩʊ nqkʊyʊn Batonga, nɛ kɩsɩŋna hɛkʊ taa sukuli piya se pataalɩɩ sukuli. Pɩlɩʊ ŋgʊ kɩsɩŋna wɩlɩya nɛ kɩhaɣ sukuli wondu kɛ sukuli pɩya paa ɛzɩmtaa; kukuluu paa anɩ ɛ-ɛsɛ pɩkɩlɩna halabiya sukuli wonaʊ ɖeɖe. Angélique Kidjo tee hendu sakɩyɛ.