Lusakaaa
Luzakaa kɛŋna Sambii ɛjaɖɛ taa tɛtʊ sʊzɔtʊ nɛ tɛtʊ tʊnɛ tɩ-walanzɩ landammm taa maɣna ɛzɩ ɛkɩtaarɩnaa 7 000 yaa kilomɛtanaa 70. Pɩnaɣ 2010 taa pakala kɩgalʊʊ; lɛ ɛyaa mba panaa yɔ pɛkpɛnda 1 742 979. Tɛtʊ tʊnɛ tɩwɛ tɛtʊ ndʊ tɩ-taa ɛyaa hʊkʊʊ lɔŋ lɔŋ kɛ keteŋga kpeekpe taa yɔ.
Kʊnʊmɩŋ weyi pɔyɔɔdɩɣ Luzakaa tɛttʊ taa yɔ ɛnʊ lɛ aŋgilisi nɛ niyanja. Tɛtʊ tʊnɛ tɩ-taa kɛ Sambii komina kpelasi wɛɛ nɛ peeɖe ɖɔɖɔ tadɩyɛ kɩlʊʊ yabʊ. Luzakaaa tɛtʊ wɛ Sambii ɛjaɖɛ taa pʊʊ ŋgʊ kɩ-ñʊʊtaa wɛ landammm yɔ nɛ kɩ-hadɛ kiŋ. Pʊʊ ŋgʊ kɩkʊyɩmɩŋ taa wɛ ɛzɩ mɛtanaa 1 300 yɔ nɛ pɩwɛ Sambii ɛjaɖɛ habɛɛ ɖɩ-katɩyɛ taa; pɩkpaɣna hayʊ pitii pɩsɩɩna hadɛ, pɩkpaɣna wɩsɩ ɖɩlɩyɛ piwolo pɩtalɩ wɩsɩ ɖɩɖʊyɛ.
Ɛzɩ ajɛya lɛɛna taa tɛtʊ sʊzɔtʊ lɛɛtʊ yɔ, Luzakaaa tɛtʊ nɛ ajɛyaa naayɛ taa ñɩndʊ paɖʊ nɔɔ nɛ palakɩ tʊma kʊɖʊma nɛ anaa yɔ: Tʊsambee (Taajikisitani) ɖooo pɩnaɣ 1966 nɛ Lɔsɩ Anzelɛsɩ (Etaazuni) ɖooo agoza fenaɣ 7 pɩnaɣ 1968. Payaɣ Luzakaaa tɛtʊ yɔɔ cɔnɩyʊ kɩfalʊ se Stephen Chilatu.
