Niels Henrik David Bohr (aloma fenaɣ kɩyakʊ 7 pɩnaɣ 1885 Kopɛnhaagi, Tanemarkɩ kamɩŋ fenaɣ kɩyakʊ 18 pɩnaɣ 1962, ɛkɛ tomnasi ɖɔnɛ tʊmɩyɛ tʊ Danemark ɛjaɖɛ taa. Pasɩma-ɩ pɩlɩna ɛzɩma ɛɖʊ nesɩ ñʊŋ ñɩɣyɩŋ tɛ matʊ, pɩlɩna pʊyɔɔ lɛ, ɛmʊ samtʊ sakɩyɛ sakɩyɛ. Pɩtaa lɛ,ɛmʊ Nobel liidiye kɩhɛyɩɣ tomnasi ɖɔnɛ nɔmɔʊ taa pɩnaɣ 1922.

Niels Bohr

Ɛ-caa kɔyɔ Christian Bohr, ɛlɛ kaakɛ ɖɔkɔtɔ sukuli wɩlɩyʊ nɛ ɛtɛ ɛkɛ ɖɔɖɔ sukuli kɩtɛzɩɣ taa wɩlɩyaa ñʊʊ tʊ. Niel Bohr kaawɛna ɖalʊ Harald Bohr, ɛlɛ ñɛkɛ lɛɣtʊ tɩlɩyʊ nɛ ahelesa laɖʊ sɔsɔ. Ɛmakaɣ pombo ɛ-tɛ ɛjaɖɛ taa nɛ ahelesa lɛna wena palakaɣ-yɛ Lɔndrɩ tɛtʊ taa yɔ). Ɛwɛna kɔɔ payaɣ ɛlɛ se Jenny. Ɛ-maɣmaɣ ɛkɛ pombo maɖʊ sɔsɔ.

Niels sʊ sukuli kɩtɛzɩ tɛ Kopenhaagɩ pɩnaɣ 1903. Pɩkɔma pɩnaɣ 1906 tɛ pazɩ taa lɛ, ɛla tʊmɩyɛ lɩm seluu yɔ yɔɔ nɛ ɛ-takayaɣ mʊna kɩhɛyɩɣ pɩlɩna Tanemarkɩ kewiyaɣ taa lɛɣtʊ nɛ takayasɩ tʊma yɔɔ cɔnɩya yaa tɔmɩŋ lɩzɩya yɔɔ. Ɛmʊ sukuli kɩtɛzɩɣ taa takayaɣ sɔsɔ ŋga payaɣ se dokitora yɔ Kopenhaagɩɩ peeɖe pɩnaɣ 1911. Fenasɩ labɩ cabɩ lɛ, ɛma ka-takayaɣ kɩtɩnaɣ nɛ pʊwayi lɛ, ɛɖʊ tablɩyɛ nɛ Margrethe Norlung (pɩnzɩ 1890 ŋtalɩ 1984).

Ɛmʊ liidiye kɩhɛyɛ pɩlɩna Carsberg kiɖe yɔ nɛ ɛsɔɔlɩ kajalaɣ taa se ɛla tʊmɩyɛ Cambridge sukuli kɩtɛzɩɣ taa ɛ-nɛ wɩlɩyʊ Joseph John Thomson pɩlɩna :nñɩɩ kɔtɩɩ waa yɔɔ ɖenɖe ɛ-kɔɖɛyɩ tasɩ yɔ. Bohr caŋ eyele ɛcatɩ Ernest Rutherfort weyi ɛkatɩɣ Manchester (Angleterre tɛtʊ taa yɔ).

Ɛsʊ Danemark pɩnaɣ 1912 nɛ ɛkpaɣ halʊ alɩwaatʊ ndʊ tɩ-taa. Hɔʊ ŋgʊ kɩlʊlɩ piya abalɩpiya loɖo, weyi pakɩlɩ sɩm ɛnʊ yɔ Aage Bohr, ɛmʊ Nobel liidiye kɩhɛyʊ tomnasi ɖɔnɛ nɔmɔʊ taa pɩnaɣ 1975. Ɛpɩsɩ sɩnayʊ tomnasi ɖɔnɛ hɔɔlʊʊ taa Copenhague.

Pɩkɔma pɩnaɣ 1921, ɛmʊ Hughes tataɖɛ. Pɩnaɣ 1922, ɛmʊ Nobel liidiye tomnasi ɖɔnɛ nɔmɔʊ taa pɩlɩna ñɩɣyɩŋ ñʊŋ tɛ . Ɛpɩsɩ ɛyʊ ɛkɔm kewiyaɣ ŋgbɛyɛ taa pɩnaɣ 1926. Ɛmʊ ɖɔɖɔ Franklin tataɖɛ pɩnaɣ 1926 nɛ Faraday Lectureship Siini kewiyaɣ ŋgbɛyɛ taa pɩnaɣ 1930 nɛ Copley tataɖɛ pɩnaɣ 1938 alɩwaatʊ taa.