Noé (hebra kʊnʊŋ taa lɛ, נֹחַ nōa'h ; Arabɩɩ kʊnʊŋ lɛ نوح nûh pʊ-tɔbʊʊ hɛzʊʊ yaa tɩ hɛzʊʊ) ɛkɛ Ɛsɔ tɔm takayaɣ kɩkalaɣ taa ɛyʊ nɔɔyʊ nɛ malɩŋ Ɛsɔ takayaɣ taa nɔɔyʊ siŋ. Ɛsɔ tɔm kɛdɩtʊ taa peheyiɣ-ɖʊ Noé kaawɛna halʊ nɛ pɩyaa naaatozo, Sem, Cham nɛ Japhet. Ɛsɔ paɣtʊ yɔɔ ɛma tɩŋ sɔsɔʊ nakʊyʊ se pɩsa nɛ lɩm ɛtaakpaɣ-ɩ. Ɛ nɛ ɛ-halʊ nɛ ɛ-pɩyaa yeke koŋ paalɩna pɩ-taa mbʊ lɛ paɣtʊ wɩlɩɣ yee mbʊ yɔ pɛkɛ kedeŋga kpeekpe tɛ ɛyʊtʊ kiɖe. Kiɖe tɛɛ tɔm tɔŋ ɛɛwɛna pɩnzɩ 950 pʊcɔ ɛsɩ. Ɛ-halʊ hɩɖɛ fɛyɩ takayaɣ Kiɖeɖeɣa taa. Amʊya takayaɣ taa ɛyaa ñaya-ɩ se Emzara.

Noah mosaic fragm
Bible primer, Old Testament, for use in the primary department of Sunday schools (1919) (14595340790)

Tɔm takɩɣ taa lɛ kiɖe tɛɛ tɔm takayaɣ ñʊŋ kagbanzɩ heyuu-ɖʊ se palʊlɩ Noé pɩnzɩ 1056 alɩwaatʊ ndʊ Ɛsɔ kaatɛma lɩzɩ Aɖam nɛ ɛlɛ ñasɩ pɩnzɩ 2006 kɛ ɛnɛ ɛnʊ ɛlɛ wayi yɔ, ɛpɩsɩ cɛjɛ ɛyaa panɛ yɔ hɛkʊ taa Énok, Kénan, Mahalaleel, Yared, Mathusalem nɛ Lémec. Kpaɣ ɖooo Aɖam, ɛyaa tɩŋa kaakɛ kɩdɛkɛdɩŋ kɛlɛ Ɛsɔ la lɩmaɣza mbʊ se ɛɖɩzɩɣ ɛyaa tɩŋa kɩɖɩɖɩ. Kɛlɛ ɛla Noé lɩmaɣza se ɛlɩzɩ-ɩ pɩ-taa, eyeke koŋ ɛɛwɛna siɣsiɣ.

Noahs Ark

Kɛlɛ ɛha-ɩ paɣtʊ mbʊ ɛsaɣ ɛ-tɩ mɛlɛ sɔsɔʊ nɛ ɛkpaɣ kɩ-taa ɛ-halʊ nɛ ɛ-pɩyaa nɛ papa halaa nɛ paa kpɩnɛ nɖɩ ɖɩ nɛ ɖɩ-halʊ. Ɛsɔ tʊlɩ ɛsɔdaa nɛ lɩm wadɩ ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ, tɛʊ sɔsɔʊ nakʊyʊ nɩɩ lɩm wadɩ pili pʊŋ nɛ ɛyaa kpeekpe nɛ kpɩna kpeekpe sɩ, ɛlɛ mɛlɛ yeke koŋ caɣ lɩm yɔɔ.

Noé pɩya kɛlɛ Sem, Cham nɛ Japhet. Kɩyakʊ nakʊyʊ wiye, Noé kɩlɩ ñɔʊʊ ɛ-tɩŋ pee sʊlʊm nɛ ɛcaɣ ŋtaakpeɖe e-kisinziku tɛɛ. Cham na-ɩ mbʊ ɛlɛ ɛ-ɖalaa tana-ɩ kɛlɛ esu-ɩ tɔɔla mbʊ lɛ ɛha-ɩ nɛ siɣye. Efema lɛ Noé lɔ nɔɔ kɩtɛkɛdaɣ Canaan, Cham pɩyalʊ, nɛ ɛtɔmɩ-ɩ se ɛpɩsɩ Sem lɩm ɖʊyʊ. Paalʊlʊʊ Noé ɛɛpaza ɛwɛna kajʊka piŋ, ɛsɩba se ɛɛwɛna pɩnzɩ 950.