Wagaadugu

Wagaadugu kɛŋna Purkina Fasoo ɛjaɖɛ taa tɛtʊ sʊzɔtʊ nɛ ndʊ tɩkɩla walanzɩ ɖɔɖɔ yɔ. Patasʊʊ tɛtʊ ndʊ yaʊ kɛlɛʊ taa se Wagaa. Wagaadugu tɔbʊʊ kɛlɛ se ɖenɖe pahaɣ ɛyʊ samtʊ yɔ yaa ñamtʊ yɔ. Tɛtʊ tʊnɛ, tɩ-walanazɩ landammm taa maɣna ɛkɩtaarɩnaa ɛzɩ 280 500 yaa kilomɛtanaa 2 805.

Pɩnaɣ 1960 taa paakali ɛyaa kɛ tɛtʊ ndʊ tɩ-taa, paakpɛnda ɛyaa 59 126, nɛ pɩnaɣ 2006 taa lɛ, pɛkpɛnda ɛyaa 1 475 223. Pɩnaɣ 2012 taa pakalɩ kɩgalʊyʊ lɛ, pana ɛyaa 1 062 000. Tɛtʊ ndʊ tɩ-taa kɛ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ, ɖɩ-tɛ tɔsʊʊ nɛ ɛsɩndaa wobu wɛɛ, peeɖe ɖɔɖɔ komina tʊma sɔsɔna nɛ kediisasi wɛɛ, pɩtasɩ ɖɔɖɔ lɛ tɛtʊ ndʊ tɩ-taa kɛ sɔnzɩ ndɩ ndɩ aleɣya wɛɛ.

Tɛtʊ tʊnɛ, tɩ-taa tʊma ndɩ ndɩ lubu ñɩɩtʊ tɔɖɔɔ ɛlɛ tɔɔnasɩ nɛ wondu kususutu kɛ pakɩlɩɣ pɛdʊʊ. Kʊnʊŋ ŋgʊ pawɩlʊ-kʊ sukulinaa taa nɛ pɔyɔɔdʊ-kʊ komina tʊma taa peeɖe yɔ, ŋgʊ lɛ fransɩɩ. Payaɣ tɛtʊ tʊnɛ tɩ-tɛ maalika yɔɔ cɔnɩyʊ kɩfalʊ se Marin Casimir Ilboudo (2012 -).

Ɛzɩ ajɛya lɛɛna taa tɛtʊ sʊzɔtʊ lɛɛtʊ yɔ, Wagaadugu tɛtʊ nɛ ajɛyaa naayɛ taa ñɩndʊ paɖʊ nɔɔ nɛ palakɩ tʊma kʊɖʊma nɛ anaa yɔ: Luduŋ, Liiyɔɔ, Liiyɔɔ Sɔsɔʊ, Kireenoblɩ nɛ Pɔridoo (Fransɩɩ), Saŋ Maaniyato, Turɛɛ (Itaalii), Kowɛtɩ (Kowɛtɩ), Keebɛkɩ (Kanadaa), Kumasi (Kana), Seenɛɛvɩ (Suwiisi), Maraakɛsɩ (Marɔkɩ), Tayipaayɩ (Tayiwaanɩ) nɛ Pɛlɩziki ɛjaɖɛ taa tɛtʊ natʊyʊ (Leuze-en-Hainaut).