Yeesu ŋgbɛyɛ tɩnaa yaa ɛgbaɣtɩnaa (Societas Jesu, SJ ou s.j.) pɩkɛ katoliki cɔɔcɩ ŋgbɛyɛ naɖɩyɛ, ŋgbɛyɛ nɖɩ abalaa wɛna ɖɩ-taa nɛ paya-wɛ se Yeesu ɛyaa. Ŋgbɛyɛ nɖɩ Ignace Loyola ñɩnʊ sɩna ɖɩ-kiɖe ɛ nɛ François Xavier nɛ kajalaɣ ɛgbaɣ tɩnaa pɩnaɣ 1539 kɛlɛ papa Paul 3 tʊ ñɩɣ niye tɔm ndʊ tʊ yɔɔ pɩnaɣ 1540.Pɔyɔkɩ-ɖɩ pɩnaɣ 1773 wayi lɛ, papa Pie 7 ɖaɣnɩ-ɖɩ paɣzɩɣ pɩnaɣ 1814. Kpaɣna kpaɣɖʊ 21 paɣzɩtʊ alɩwaatʊ taa mbʊ yɔ papɩzɩɣ pakalɩ ɖɩ-taa ɛyaa pɩtalɩ 17000 pɩnaɣ 2013. Ŋgbɛyɛ nɖɩ sɔnɔ ɖɩ-nɔɔ yɔɔ ɖɛyʊ sɔsɔ kɔyɔ Arturo Sosa.

Ɖɔɖɔ ɛzɩ Ɛsɔ sɛtʊ aŋgb lɛɛna yɔ, Yeesu tɛ ɛyaa pa nɛ yɔ posusuu Ɛsɔ tɛ kɩbazɩm tɔm, tɩ ɖɔkʊʊ (abalʊ maasɩŋ halʊ kaʊ tɔm) nɛ tɩ luuzuu, kɛlɛ pa-maɣmaɣ palɩzɩ ɖuunaʊ tɔm lɛɛtʊ ndʊ lɛ se papa ñamtʊ piŋ nɛ ɛ-tʊma pɩlɩna ndʊ pama Ɛsɔ tɔm takayasɩ taa yaa apostolo waa tɔm nɛ paɣtʊ takayasɩ ndɩ ndɩ ta yɔ.

Ŋgbɛyɛ nɖɩ ɖɩñaŋ paɣtʊ takayasɩ nzɩ Ignace Loyola kaamawa yɔ nɛ tɩtɔŋ se ɛyaa mba pɛfɛyɩna tɔɔla naayɛ se payaa-yɛ po-wondu kususutu nɛ patɩŋɩɣ wɛɛ ana a-taa layaa paɣtʊ. Paasɔɔlʊʊ tɩ kpazʊʊ yaa mbʊ pʊɖʊ-wɛ hɩɖɛ yɔ. Pɛ-tɛ wɛɛ tɔm kɛtɩdʊ taa ɖɩnaɣ pataa fɛyɩna episikɔpʊ waa pʊɖɔɔ yaa layaa sakɩyɛ nɛ papa François weyi pakpa-ɩ lakɩŋ fenaɣ taa pɩnaɣ 2013 kɛna kajalaɣ papa weyi ɛkɛ ŋgbɛyɛ nɖɩ ɖɩ-taa ɛyʊ yɔ.

Pɩkɔma pɩnaɣ 1534 kɩyɛɛna fenaɣ kɩyakʊ 15 ŋgʊ wiye lɛ Ignace Loyola tʊ ɛnʊ nɛ Paarii sukuli kɩtɛzʊʊ taa sukuli piyaa sɔsɔsɩ loɖo mba yɔ Navarɛɛ François Xavier, Ɛsɩpañɩ Alfonso Salmeron, Jacques Lainez nɛ Nicolás Bobadilla, Pɔrɩtɩgalɩ Simão Rodrigues nɛ Savoyard Pierre Fabre (kajalaɣ layʊ weyi pakpa-ɩ ŋgbɛyɛ nɖɩ ɖɩ-taa yɔ), wolo Montmartre kɛ Denis kiɖeɖeu tisuu yɔɔ sɩɖʊ lone taa.