Afrika kɩkpɛndʊ ŋgbɛyɛ

Afrika kɩkpɛndʊ ŋgbɛyɛ yaa nɔɔ kʊɖʊmaɣ ŋgbɛyɛ (UA) kɛna Afrika ajɛya ɖama nɩnaʊ, taabalɩyɛ nɛ ɛsɩnda wobu ŋgbɛyɛ. Ɖɩñɔ Turbanii tɛtʊ taa, Afrika nɛ hadɛ kiŋ ɛjaɖɛ taa pɩnaɣ 2002. Ŋgbɛyɛ ɖɩnɛ nɖɩ lɛɣzɩna nɖɩ payawaɣ-ɖɩ se OUA yɔ. Pasɩ ɖɩ-kpalɩtʊ nɛ ɖɩ-nɔsɩ yɔɔ ɖɛya kɛ hasɩyaɖɛ fenaɣ taa pɩnaɣ 2003 kɛ Maputo tɛtʊ taa mozambiki ɛjaɖɛ taa.

Map of the African Union
50th Anniversary African Union Summit in Addis Ababa, Ethiopia

Afrika nɔɔ kʊɖʊmaɣ ŋgbɛyɛ ɖɩnɛ ɖɩ-tɛ kacalaɣ ñʊʊtʊ kaakɛ Afrika nɛ hadɛ kiŋ peeɖe sɔsɔ weyi payaɣ se Thabo Mbeki yɔ, nɛ ɛnʊ kaakɛŋna OUA yɔɔ cɔnɩyʊ. Ŋgbɛzyɛ ɖɩnɛ ɖɩ-tamasɩ ɖɔwa nɛ sɩ-taa kɔyɔ: kɛlɛ se lɛɣzʊ kɩfam mbʊ pɩlɩwa nɛ payaɣ-pʊ se temokrasii yɔ pɩɖɛɛna ɛsɩnda ajɛya kpeekpe taa, ɛyʊ waɖɛ yɔɔ kandɩyʊ nɛ Afrika ajɛya kpeeke ɛsɩnda wobu pɩlɩɩna ŋgbɛyɛ nɖɩ payaɣ-ɖɩ se NEPAD yɔ.

Pɩsa nɛ pʊɖɔ camɩyɛ lɛ pʊwɛɛ se kacalaɣ taa lɛ lanhɛzɩyɛ nɛ temokrasii pɛwɛɛ. Kʊnʊmɩŋ weyi pɔyɔɔdʊʊ ŋgbɛyɛ ɖɩnɛ ɖi-taa ɛnʊ yɔ: Angilisi, arabi, fransɩ, esɩpañɔɔlɩ, pɔrtiigalɩswahilii.