Palʊla Anne Brontë kɛ kɔlaɣ fenaɣ kɩyakʊ 17 ŋgʊ wiye pɩnaɣ 1820 kɛ Tɔmtonii tɛtʊ taa, Yɔrksiirii egeetiye taa nɛ ɛsɩ egeɣtiye kʊɖʊmɖɩyɛ nɖɩ ɖɩ-taa agoza fenaɣ kɩyakʊ 28 wiye pɩnaɣ 1849 ɛwɛna pɩnzɩ 29. Ɛzɩ ɛgɔɔnaa Emily BrontëCharlotte Brontë ɖɔɖɔ yɔ, Anne Brontë kɛ kakayɩsɩ kɩkalasɩ mayʊ. Ɛkɛ Piritaaniki ɛjaɖɛ taa-tʊ nɛ ɛma takayɩsɩ kɩkalasɩ nzɩ ɖɔɖɔ yɔ Eŋgilisi taa kɛ ɛmana-sɩ.

Anne Brontë
Anne Brontë by Patrick Branwell Brontë restored

Ɛma takayaɣ nakayɩ nɛ ɛyaa-kɛ se Agnes Grey nɛ ka-taa lɛ ɛyɔɔdɩ hɔŋ weyi ɩwɛ ñɩm kamaɣ feyɩ ɩ-tɔm. Hɔŋ weyi ɩwɛ ñɩm kamaɣ fɛyɩ mbʊ yɔ ɩɩcɔŋna piya yɔɔ ɛzɩma pʊpɔzaa yɔ. Ɛ-takayaɣ aalɛ ŋga taa lɛ ɛyɔɔda Wildfell Hall tɔm. Takayaɣ kanɛ ka-taa ɛma ɛ-ɖalʊ Branwell tɔm. Branwell ɛnɛ ɛna ɛ-halʊ paya-ɖama nɛ halʊ yeke cɛyʊna ɛ-tɩ nɛ ɛcɔŋna ɛna ɛ-pʊwa pɔ-yɔɔ. Ɛ-takayaɣ kɛnɛ kɛwɛ takayasɩ kacalaɣ ñɩnzɩ nzɩ pama-sɩ halʊ waɖɛ kandayʊ yɔɔ yɔ sɩ-taa nɛ palɩzɩ takayaɣ ŋga mɩsɩkʊm fenaɣ taa pɩnaɣ 1848.

Ann kɛna tɩnɩʊ kɛ pɩya looɖo wayɩ. Ɛlɛ ɛ-kɔɔnaa naalɛ, Maria nɛ Elizabeth pasɩbɩna kpeziwɩlaɣ kʊdɔŋ. Grandɩ-Pretañɩ ɛjaɖɛ taa lɛ, pazɩma Brontë cejewiye se ɖɩ-taa ɛyaa tɩŋga kɛ takayɩsɩ mayaa siŋŋŋ. Pɩnaɣ 1821 taa kɛ e-ɖoo, Maria Branwell Brontë, sɩba Pɩcɛɣɖɛ kʊdɔŋ yɔ Haworth tɛtʊ taa. Pɩɩlaba pɩnaɣ kʊɖʊmaɣ paakpaʊ ɛ-caa, Patrick Brontë, se ɛkɛ layʊ sɔsɔ tɛɛ tʊ yɔ.