Luwiiziyaana

(Papɩsɩna-kɛ nɛ ɖooo Luwiiziyaaana)

Luwiiziyaaana kɛna Etaazunii ɛjaɖɛ taa tɛtʊ cikpetʊ natʊyʊ. Nɛ Etazuunii ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa lɛ ajɛya cikpena naayɛ nɩɩnɩwa kpɛndɩna nɛ aɖʊ nɔɔ nɛ awɛɛ ɛjaɖɛ kʊɖʊmɖɩyɛ taa kpaɩ. Etaazunii tɔbʊʊ nɛ kabɩyɛ taa se ajɛya kɩkpɛndʊʊ. Luwiiziyaaana taa tɛtʊ sɔsɔtʊ payaɣ se New Orleans nɛ tɩ-taa ɖɔɖɔ kɛ ɛyaa kɩla ɖɔʊ.

Louisiana_Locator_Map_with_US
Louisiana_State_Capitol_2
Church_of_St_Patrick_New_Orleans_September_2019

Pamaza Luwiiziyaana ɛjaɖɛ cikpeɖe ɖɩnɛ ɖɩ-walanzɩ taa lɛ, panaa se ɖɩ-walanzɩ talɩ ɛzɩ 2 275 940 km2.Luwiiziyaana kɛna ɛjaɖɛ nɖɩ payaɣ-ɖɩ se Ɛspañɔɔlɩ yɔ ɖɩhɔɔlʊʊ nakʊyʊ. Pɩnaɣ 1764 taa kɛ Ɛspañɔɔilɩ mba kpacayaɣ Luwiiziyaana tɛ pʊkɔɔ pɩsɩɩna pɩnaɣ 1800. Pɩkpaɣʊna pɩnaɣ ŋga yɔ, ɛjaɖɛ ɖɩwɛ Fransɩɩ ɛjaɖɛ yɔɔ.

Ɛjaɖɛ ɖɩnɛ kpaɣna hayʊ kiŋ puwolo pɩsɩɩna hadɛ yɔ, pɩpaazɩna KanadaaMɛkiziiki piyele wɩsɩ ɖɩlɩyɛ nɛ sɩ-ɖʊlɩyɛ lɛ Misisipii Pɔɔ nɛ pʊŋ nɩɩyɛ nɛ peeɖe ñɛwɛna kaaŋŋ ɖeke.

Kʊnʊmɩŋ weyi pakɩlʊʊ yɔɔdʊʊ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-tɛ komina tʊma taa nɛ pawɩlʊʊ-kʊ sukulinaa taa ɖɔɖɔ yɔ,ɩnʊʊ lɛ yɔ fransɩɩɛspaañɔɔlɩ. Ɛlɛ siŋŋŋ taa lɛ, komina maɣmaɣ tatɩɩ hada nɔɔ camɩyɛ se aŋgilisi kɛŋna kɩ-kʊnʊŋ.