Satirini
Satirini (kɩɖaʊ: .svg){kind=small}
) kɛna wɩsɩ cɔɔʊ taŋgalam tɩyɩŋga looɖo ŋga wɩsɩ posinau taa nɛ tɩyɩŋga ŋga yɔ naalɛ ŋga palɩka nɛ yʊŋ hɩlɩmaɣ nɛ paɣlɩka taa ɖɔɖɔ.
_large.jpg)
Tɩyɩŋga kanɛ kɛ-ɛsɩnda kɔyɔ wɩsɩ cɔɔʊ taŋgalam tɩyɩŋga ŋga payaɣ se Siipitɛɛrɩ yɔ. Wɩsɩ cɔɔʊ taŋgalam tɩyɩŋga Satirini kanɛ paanaɣ-kɛ nɛ ɛsɛ anɛ cɩkpɛndɩɣ taa ɖooo tataa cɩnɛ ɛzɩ lɛɛsɩ yɔ ɛlɛñɩnɩyaa nakɛ ɖooo ɖeɖe tɔm kpɛlɛkɩtʊ kɔŋ.
Wɩsɩ cɔɔʊ taŋgalam tɩyɩŋga kanɛ, roma mba sɔdɩŋ tɔm kpɛlɛkɩtʊ taa lɛ payaɣ-kɛ se tiitani Kronosi nɛ pɩlɩna Krɛɛkɩ mba mʊya tɔm taa hɩla wena pɛcɛlaɣ mbʊ pɩpaɣlaɣ sɩŋŋŋ yɔ.
Satirini tɩyɩŋga kanɛ kapaɣla sɩŋŋŋ ɛzɩ Siipitɛɛrɩ, Iirannisi nɛ Nɛptiini. Satirini tɩyɩŋga taa wɛ heɣlimaɣ nikaɣ ŋga ɛzɩ Siipitɛɛrɩ yɔ. Tɩyɩŋga kanɛ kɛ-hɛkʊ taa fawʊ cɩŋga kɩla wɩsɩ cɔɔʊ taŋgalam tɩyɩŋga Tɛtʋ ɛzɩ nakʊ nɛ hɔɔlɩɣ yɔ nɛ tɩɩŋga ŋga ka-taa nɛ iidirozɛnɩ nɛ eliyom.
Satirini kɩla Tɛtʊ tɩyɩŋga yʊŋ hɩlɩmaɣ ɛzɩ tam 95 yɔ nɛ paɣlɩka taa lɛ pɩtalɩɣ ɛzɩ tam 900 yɔ. Tɩɩŋga kanɛ kɛwɛna tɩyɩnzɩ kɩmalasɩ sakɩyɛ nɛ sɩ-taa lɛ papɩzaa pana 53. Sɩ-taa sɔsɔɔ kɛ payaɣ se Tiitanɩ.
Heɣlim mbʊ pɩwɛ tɩyɩŋga kanɛ ka-taa yɔ pɩɖɛʊ taa pisɩɣ pɩtalɩ ɛzɩ kilomɛtanaa 1 800 kɛ ñɩɣyʊ kʊɖʊmʊ yɔɔ; pʊtɔbʊʊ se pɩkɩlɩ kpekpeka kɛ Siipitɛɛrɩ ñɩmbʊ ɛlɛ pɩɩtalɩɣ kpidisiɣ kɛ heɣlim mbʊi pʊbʊ wɛ Nɛptiini taa yɔ.