Ɖajaa Winston Churchill

Informa
Ɛ-ɛjaɖɛ Kewiyaɣ Kɩkpɛndaɣ
Ɛ-tʋmɩyɛ Ɛjaɖɛ ñʋʋdʋ
Ɛ-ɖɩlʋlɩyɛ Blenheim, Oxfordshire, Kewiyaɣ Kɩkpɛndaɣ
E-efemiye kɩlʋlɩyɛ Kamɩŋ fenaɣ 30 wiye, pɩnaɣ 1874
Ɛ-ɖɩsɩbɩyɛ Kensington, Lɔndrɩ, Kewiyaɣ Kɩkpɛndaɣ
E-efemiye kɩsɩbɩyɛ Kɔlaɣ fenaɣ 24 wiye, pɩnaɣ 1965

Winston Leonard Spencer Churchill kɛ Angletɛɖɩ tʊ. Palʊlɩ-ɩ efemiye niidozo wiye kamɩŋ fenaɣ taa kɛ pɩnaɣ 1874 taa kɛ ɛjaɖɛ ñʊʊ tʊ ɖaɣ taa kɛ Blenheim. Ɛsɩba kɔlaɣ fenaɣ taa kɛ evemiye nɛɛlɛ wiye kɛ pɩnaɣ 1965 taa. Ɛ-kɛkɛ Ɩŋgilisi ɛjaɖɛ tʋ.

Ɖajaa Winston Churchill

Churchill kakɛ kaanaɣ minisi kɛ kewiyaɣ ɛjaɖɛ nɖɩ payaɣ ɖɔɖɔ se Aŋgɩlɩtɛɛrɩ yɔ ɖɩ-taa kɛ pɩnaɣ 1940 pɩkɔ pɩ-sɩnaɣ 1945 pʊtɔbʊ se waaɣ mbilim. Ɛwaza kaɖɔ siŋ kɛ you naalɛ ñɩŋgʊ taa. Ɛkɛ mañɩ mañɩ tʊ weyi patɩlɛ-ɩ nɛ ɛlakasɩ ndɩ ndɩ. Ɛkɛ ɛyʊ weyi ɛkɛ ɛya ɛsɩndaa camɩyɛ yɔɔdɩyʊ yɔ nɛ samaɣ sakɩyɛ welesanɛ-ɩ. Mbʊ yebinaɣ nɛ ɛpɩsɩ politiki ɛyʊ susɔ kɛ waasɩ mɩnɩŋ nɛɛlɛ. Ɛtaawɛnaɣ ñɩm tɩ yɔ ɖeke tɛ, ehikaɣ ɛ-ñɩm kɛ ɛ-soŋaɣ nɔɔ taa. Ɛkɛ ɖɔɖɔ takayasɩ taa mayʊ, nɛ ɖɔɖɔ lɩzʊʊ tʊmɩyɛ laɖʊ susɔ. Alɩwaatʊ ɖoŋ ñɩndʊ taa lɛ, lɩzʊ hɛzʊ na ɛhɔyɛ. Ɛ-caa kɛlɛ Lord Randolph Henry Spencer Churchill nɛ ɛ-ɖoo payawaɣ se Lady Randolph Churchill. Ɛ-caɣ wayɩ kɛ halɩkpayɛ hɔlʊ taa, ɛ-kpakaɣ halʊ lɛ, ɛwɛnaɣ pɩnsɩ niidozo nɛ naanaza mbɩ yɔ. Ɛ-halʊ hɩɖɛ lɛ Clementine.

Alɩwaatʊ ndʊ ɛgbaɣ tʊ nɛ ɛcɛlɛ ɛtɩ paɣtʊ lɩzɩɣ tʊmɩyɛ yɔ, pɩfɛyɩ peleyi nɛ tʊ ɛtɛ politiki labʊ hɔlʊ taa. Pʊɖɔnaɣ pɩnsɩ ɛsɩ hiŋ loɖo mbɩ yɔ,nɛ ɛtɔɣ minisi kewitʊ ɛsɩ pɩnsɩ niidozo mbɩ yɔ. Pʋcɔ ɛjaɖɛ tɛ kajalaɣ you pazɩɣ lɛ, ɛlabaɣ tʊmaɣ wena yɔ anaɣ yɔ : ɛɛkɛ tadɩyɛ minisi, takayasɩ mayʊ Home Office, nɛ kɔɔnɔɔ Lɔrd kɛ ɛwadɩyɛ yɔ magɩla wa tomnaɣ (Lord de l’Amirauté) kɛ komina kɔjɔʊ tɛ kɛ d’Herbert Henry Asquith tɛ yɔ. Pʋyɔɔ yɔ, ekewobaɣ kajalaɣ samaɣ paɣtʊ ɖɩlɩsɩyɛ kɛ ɛ-ɛjaɖɛ taa. Ɛcaa ɛ-tʊma nɔɔ mbʊ, pɩkɔ pɩtalɩ ɛjaɖɛ ŋgilisi ɛjaɖɛ tɛ ñʊʊ sɩkɩyɛ. Ɛsamaɣ nɛ kewiyaɣ taa tɔm hʊyaɣ lɩsaɣ nɛ pawɩlɩ se ɛcɔlɔ pɩlɩnaɣ nɛ pawaɣ pɛ-ɛjaɖɛ. Pʋyɔɔ palɩsayɩ komina taa. Pʋcɔ nɛ ɛjaɖɛ you naalɛ ñɩŋgʊ lɩʊ lɛ, Churchill tɛ politiki ŋgbɛ kɩfaɖɛ yɔ nɔkɔyʊ maʊʊ lɩmaɣzɩyɛ tɩŋgɩɣ, nɛ pʋcɔ ɛ-pɩsɩɣ kpɛɣlɛ kpɛɣlɛ wɛʊ ñʊʊ sɩɖɛ aleeya ɖɩɖɔyɛ. Ɛwaza tʊmɩyɛ nɖɩ taa kakɛ leeleŋ ɖʊʊ yaa yɔɔyɔ pɩsʊʊ.

Ɖajaa Winston Churchill sɩʋkpelaɣ, Parliament Square, Lɔndrɩ tɛtʋ taa

Ɛjaɖɛ you susɔʊ naalɛ ŋgʊ lɩ-caɣ lɛ, Churchill ɖanɩ pɩsɩɣ minisi. Alɩwaatʊ ndʊ tɩ-taa lɛ, susɔ Neville Chamberlain ka-seɣ kpelaɣ ŋgaɣ kɔyɔ kɛlɛ. Efemiye hiu agoza fenaɣ taa pɩnaɣ 1940 taa lɛ ɛ-pɩsaɣ ŋilisi ɛjaɖɛ tɛ kajalaɣ minisi.