Purundi kɛna Afrɩka wɩsɩ ɖɩlɩyɛ ta ɛaɖɛ naɖɩyɛ nɛ teŋgu yaa lɩm nabʊyʊ tɔcɔɔ-ɖɩ nɛ pɩtɑa. Ɛlɛ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩwɛna lɩm kucomuu maŋgazɩ nakʊyʊ nɛ payaɣ-kʊ se Taaŋanɩka (Tanganyika). Wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa lɛ Purundi nɛ Kɔŋgoo pazɩna ɖama nɛ kamaɣ, hayi kiŋ lɛ, Rʊwandaa ɛjaɖɛ, wɩsɩ ɖɩlɩyɛ nɛ ŋtalɩ hadɛ lɛ Tanzaani. Purundi tɛtʊ sɔsɔtʊ yɔ Puzumbura.

Purundi
Burundi

Peyibaa tɛlɛŋa

Purundi Kɩɖaʋ kɩdɛɛka

Purundi Ɛjaɖɛ tɛ tampaɣ
Tʋmɩyɛ taa kʋnʋmɩŋ: .
Tɛtʋ sɔsɔtʋ: .
Ɛjadɛ kɛ mbʋ yɔ: .
Ɛjaɖɛ ñʋʋdʋ: Évariste Ndayishimiye
Ɛjaɖɛ walanzɩ: 27,834 km²
Samaɣ ñʋʋ: 11,178,921 (2020)
Tɛtʋ hɔɔlʋʋ samaɣ ñʋʋ: 401.6 km²
Internet nimaɣ: .

Ɖooo pɩnzɩ 1903 taa kɛ Purundi kɛwɛ afrika wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa hɔɔlʊ ŋgʊ kɩwɛ Caamawaa nesi tɛɛ yɔ nɛ kedeŋa kpeekpe kacalaɣ you tɛma lɛ, ɛjaɖɛ nɖɩ ɖiyele ɖɩtɔlɩ Pɛɛlɩziiki mba nesi tɛɛ. Purundi mʊ kɩ-tɩ yɔɔ wɛʊ kɛ hasɩ yaɖɛ fenaɣ kacalaɣ wiye pɩnaɣ 1962 nɛ wiyao Mwambutsa naanza ñɩnʊ kacalɩna wɛʊ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-nɔɔ yɔɔ. Ɛɛwɛna paɣtʊ natʊyʊ nɛ tɩɩkɩla eyaa ɖɔŋ nɛ pɩkɔma pɩnzɩ naalɛ wayɩ lɛ, paɖɩzɩ-tʊ.

Ageeta wena payawaɣ se Tʊʊtʊsɩ nɛ Huutusi yɔ pataanaɣ-ɖama nɛ ɛsɩyɛ nɛ ayou paa ɖooye. Ageeta ana aatɛma you ɖooo pɩnaɣ 1960 nɛ pɩnzɩ 12 wayɩ lɛ, pɔkɔɔ patasɩ you kpem nɛ ɛyaa mba pehiu sɩm yɔ pɛɖɛ ɛzɩ kotukiŋ hiŋ sakɩyɛ mbʊ yɔ.

Tʊʊtʊsɩ nɛ Huutusi pɛ-tɛ ɖama kɩɩnɩnaʊ ŋgʊ kɩkɔma kɩtasɩ tuluu 1970 nɛ 1980 piyebina nɛ you nakʊyʊ ñalɩɩ samaɣ kpeekpe hɛkʊ taa pɩnaɣ 1993. You ŋgʊ kɩɩpaɣzaa lɛ, Hutʊsi mba po-koyindina sakiyɛ ɛlɛ panɛ pakʊyɩ pasɩŋ pa-naŋgbanzɩ yɔɔ nɛ pɔtɔyɩtɩ Tʊʊtʊsɩ mba nɛ pɩcaɣ pʊdɔdɩyɛ: Huutusi mba sɩba ɛzɩ ɛyaa kutokiŋ 50 000 yaa 100 000 mbʊ yɔ. Pɩsa nɛ paa-anɩ ɛlaŋɩyɛ hɛɛ pazɩ lɛ, pakpaɣ paɣtʊ natʊyʊ nɛ pɩwɛɛ se pɩnaɣ nɛ hɔɔlʊʊ wayɩ lɛ Tʊʊtʊsɩ nɛ Huutusi waa lɛ pakpakɩɣ kpelaɣ nɛ pakazɩɣ ɖama.


Afrɩka
Afrika Hadɛ kiŋAlizeeriiAŋgoolaCaadɩCibuutiEgipitiEriitreeEtiyoopiiKaabɔɔKambiiKameruniKanaKapʊvɛɛrɩKeniyaKinee-EkwatoriyaaalɩKinee-KonakriiKinee-PɩsaʊKootidiivʊwarɩKoŋo KinsasaKɔngoo-PirazaaviiliLezotoLiiberiyaLiibiiMaaliiMadakasɩkarɩMalawiiMarɔkɩMoozambikiMoritaaniiNaajeeriyaNamibiNizɛɛrɩPeenɛɛPurkina FasooPurundiPɔcɩwaanaaRuwandaaSahara KañɩnbʊsaɣSantrafriSenegaalɩSiyeera –LeyɔnɩSoomaaliSudaanɩSuudanɩ HadɛSuwaaziilandɩSambiiSɩmbaabuweTanzaniiTogoTuniiziiUgandaa